Dozymetr Radiometr GM-100A Personal Dosimeter

Recenzowany dziś dozymetr występuje w dwóch wersjach, różniących się zakresem pomiarowym, opisywana wersja jest modelem wyższym, standardowa wersja nosi kodową nazwę GM-100.

Dozymetr najłatwiej nabyć można poprzez stronę producenta Onetestinc, należy jednak pamiętać, że do ceny będą naliczone opłaty celne, w moim przypadku tak właśnie było.

Zestaw producenta zawiera:

Pudełko
Instrukcję w języku Chińskim
Kabem USB typu C
Przydatne i dobrej jakości etui na suwak
Dozymetr

Zestaw zdecydowanie na plus cieszy bardzo obecność etui, które ułatwia przechowywanie dozymetru.

Dozymetr jest dosyć mały, lekko grubawy, jednak bez problemu mieści się w kieszeni, jego wymiary to Szerokość 58mm, wysokość 74mm i przy grubości 29mm. Obudowa jest całkiem dobrej jakości, nie skrzypi, nie trzeszczy i posiada z tyłu dobrej jakości klips. Spasowanie obudowy jest w porządku, częściowo raczej zapewnia szczelność na lekki deszcz, jednak podczas brudniejszych pomiarów polecam zapakowanie go w woreczek strunowy. Problemem w moim modelu był dźwięk latającego wewnątrz elementu, okazało się, że licznik GM nie jest przymocowany do ścianki i lekko się porusza, raczej nie mogło to wpłynąć na jego uszkodzenie, gdyż jest lutowany do przewodu, a jego metalowa obudowa posiada dodatkowe ogumienie, która w dużej części go amortyzuje, jednak ja taki objaw uznaje za minus, na szczęście mogłem w łatwy sposób samemu przymocować go do ścianki, wymagało to jednak rozkręcenia dozymetru.

Wyświetlacz zastosowano oledowy, czyli podświetlany, oczywiście energooszczędny i wymagający mniej energii niż TFT, jednak przy zwykłych monochromatycznych lcd, nadal jest dosyć prądożerny, ma to jednak swoje zalety, widoczność w nocy jest idealna i nie wymaga żadnych dodatkowych działań, niestety jednak podczas pomiarów w słoneczny dzień, widoczność jest znacznie słabsza, sytuację ratuje wtedy możliwość dostosowania kontrastu w ustawieniach dozymetru. Jeśli chodzi o ilość informacji, jest dobrze, nie zabrakło miejsca na informację o poziomie baterii, czy inne ikony informacyjne. Wyświetla także procentowo wartość promieniowania względem ustalonego przez nas alarmu.

Za zasilanie odpowiada jedna bateria R6, warto tutaj zastosować akumulatorek, gdyż istnieje możliwość jego ładowania poprzez USB typu C, nic więc nie stoi na przeszkodzie by korzystać również z powerbanku. Czas pracy na jednaj baterii wynosi od 15 do 200h, w zależności od mocy podświetlenia i czasu wygaszania wyświetlacza, czas ten można uznać za przyzwoity. Sama wymiana baterii nie wymaga narzędzi, klapka mocowana jest na solidny zatrzask, nie ma raczej szans by zsunęła się sama, więc zaliczam ją jako plus.

GM-100 i GM-100A wyposażono w miniaturowy cylindryczny licznik GM typu SBM-21, czyli ten sam wykorzystywany także choćby w Ecotest DKG-21M, zakres mierzonych energii zaczyna się od 0.03 MeV i kończy na 3.0 MeV, czyli nie budzi żadnych zastrzeżeń, zakresy pomiarowe różnią się jednak względem wersji radiometru:

GM-100 mierzy od 0.01 do 1000 μSv/h
GM-100A mierzy od 0.01 aż po 36.000 μSv/h (36 mSv/h)

Dozymetr co prawda został przystosowany do ustalania mocy dawki gamma, wzorcowany był Kobaltem-60, jednak podczas moich testów zauważyłem, że także wykrywa wysokoenergetyczne rozpady beta, co można uznać za atut lub wadę wedle swoich osobistych preferencji, jednak zdecydowanie nie jest idealny do wzorowego pomiaru mocy kwantów gamma.

GM-100A podczas pomiaru filiżanki barwionej solami uranu

dozymetr posiada cztery tryby, które działają jednocześnie, możemy płynnie między nimi nawigować przyciskami na panelu.

Dostępne tryby:

Moc dawki gamma w jednostkach μSv/h
Moc dawki gamma w jednostkach mR/h
Tryb tekstowy wyświetlający: Maksymalną zarejestrowaną wartość mocy dawki gamma, dawkę przyjętą w μSv, czas pomiaru i możliwość aktywacji lub dezaktywacji zbierania danych
Godzinny histogram wyświetlający zebraną krzywą podczas naszego pomiaru – bardzo fajna opcja, zważywszy na aż godzinne zbieranie danych.

Ustawienia dostępne w menu pozwalają na:

Sample Mode – Faster lub Smooth, czyli czas uśredniania wyniku, jeśli stawiamy na dynamikę pomiaru kosztem precyzji, wybieramy opcję faster, opcja smooth wydłuża czas uśredniania, co wpływa na precyzję kosztem dynamiki wskazań.
Alarm – Mozliwość dokładnego ustawienia progu alarmu dla mocy gamma i dawki przyjętej
Calibration – Współczynnik kalibracji dla SBM-21, standardowo ustawione na 100.
Dose – Czas zbierania dawki przyjętej i możliwość wyzerowania
Language – Zmiana jezyka menu, mamy do wyboru Chiński lub Angielski
Display – Lighten: Czas podświetlania / Contrast: moc podświetlania ekranu / Lightened: włącz lub wyłącz podświetlanie ekranu /

Dozymetr oferuje sporo opcji, jednak brakuje łączności z PC i surowych jednostek CPM, poza tym nie mam żadnych większych zastrzeżeń.

Standardowo wykonałem test porównawczy z innymi urządzeniami, miejmy jednak na uwadze fakt, że sprzęt co prawda dokonuje pomiaru już tła naturalnego, jednak posiada mały licznik GM, stąd też został skonstruowany z myślą o silnych źródłach promieniowania. Sprawdźmy jak poradził sobie podczas testu moich źródeł promieniowania.

Ewidentnie GM-100A także wykrywa rozpady beta, najbardziej widoczne jest to podczas pomiaru polewy uranowej, gdzie inne liczniki przystosowane do ustalania mocy dawki gamma tylko lekko podwyższają wskazania względem tła naturalnego, pomijając DRGB-01, który także przepuszcza radioaktywne cząstki beta.

Podsumowując, mi osobiście GM-100A przypadł do gustu, nie kosztuje dużo, został całkiem dobrze skonstruowany i w pełni wykorzystuje potencjał małego licznika GM SBM-21, idealnie przyda się podczas pomiarów znacznie wyższych dawek promieniowania, może też bez problemu służyć jako dawkomierz z alarmem. Brakuje mi jedynie łączności z pc, dźwięku przyjętych cząstek, czy surowych jednostek CPM. Urządzenie co prawda również sprawdza się jako dozymetr mierzący tło promieniowania, czy dość lekko radioaktywnych obiektów, żywności, jednak pamiętajmy, że do takich zastosowań lepiej pomyśleć nad czulszym sprzętem, gdyż GM-100A to konstrukcja zdecydowanie do mocniejszych skażeń, posiadająca niesamowicie szeroki zakres pomiarowy.

Plusy: