Dozymetr Licznik Geigera Milerd HiStand

Ostatnio zastanawiałem się, czy dozymetr może jeszcze czymś mnie zaskoczyć, jedna funkcja dziś recenzowanego urządzenia posiada coś, czego nie miał jeszcze żaden inny dozymetr, który miałem okazję testować. Swojego HiStanda nabyłem w Polskiej dystrybucji Srtech.pl. Zapraszam do zapoznania się z wynikami testów.

Zestaw producenta obejmuje:

• Pudełko
• Instrukcja obsługi w instrukcji Polskiej (oczywiście tylko w Polskiej dystrybucji)
• Karabińczyk
• Świetnej jakości kabel USB typu C
• Dozymetr

Zestaw bardzo pozytywny, jedynie może brakować etui z zaczepem do paska, który by ułatwił noszenie dozymetru.

Zestaw jaki otrzymujemy po zakupie dozymetru

Obudowa w pełni została wykonana z tworzywa sztucznego wysokiej jakości, spasowanie jest idealne, gdyż dozymetr posiada certyfikat szczelności IP66, który przewiduje:

• ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem
• ochrona pyłoszczelna
• ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony

Stąd też nie ma obawy przed używaniem dozymetru podczas deszczu, czy w miejscach o wysokim zapyleniu. Obudowa podczas uciskania nie wydaje żadnych dźwięków, a dodatkowo pokryta jest gumą dla lepszego chwytu. Tył ukazuje licznik GM widziany przez szybkę o dość sporej grubości, może mieć to wpływa na czułość urządzenia, ale tym zajmiemy się w dalszej części testu. Dozymetr jest dość mały, ale i długi, stąd też nie układa się idealnie w kieszeni, jego wymiary to 150 x 30 x 22mm przy wadze około 100g.

HiStand został wyposażony w malutki 1.1 calowy wyświetlacz TFT bardzo dobrej jakości, kąty widzenia są świetne, a nasycenie barw miłe dla oka, niestety nie jest szczególnie energooszczędny, ale dzięki małym wymiarom nie jest ekstremalnie łasy na energię, a mimo swoich wymiarów mieści sporo informacji. Zabrakło niestety możliwości zmiany poziomu podświetlania, ale widoczność w słońcu jest na szczęście poprawna.

Za zasilanie odpowiada mały wbudowany akumulator Litowo-polimerowy o pojemności 400mAh, który wystarcza na około 30 dni pracy w cyklu mieszanym, czyli w sytuacji gdy większość czasu urządzenie pracuje przy wygaszonym ekranie, a o stanie naładowania informuje ikonka baterii jak i również procentowo jedno z dostępnych ekranów urządzenia. Standardowe ładowanie dozymetru trwa około 2h i odbywa się przez port USB typu C zasłonięty gumową zaślepką lub przez panel fotowoltaiczny, tutaj należy podkreślić, że podczas umiarkowanie słonecznej pogody udawało mi się utrzymywać akumulator naładowany w 30-40% przez tygodnie.

HiStand korzysta z popularnego i sprawdzonego rozwiązania, czyli Licznika GM typu SBM-20-1 znanego z wielu dozymetrów, tył urządzenia co prawda posiada szybkę z tworzywa sztucznego przez które idealnie widoczne jest umiejscowienie elementu pomiarowego, ale może mieć to taki sam niekorzystny wpływ jak zamykanie licznika GM w obudowie, jednak tutaj zyskiem jest szczelność urządzenia i większa odporność na mechaniczne uszkodzenia, stąd też rozwiązanie tego typu jest zrozumiałe. Niestety instrukcja nie wspomina o zakresie mierzonych energii. Urządzenie dokonuje pomiaru promieniowania rentgenowskiego, kwantów gamma i cząstek beta o wysokiej energii. Dozymetr wzorcowany był prawdopodobnie Cezem-137 lub Kobaltem-60, a dla przypomnienia warto wspomnieć, że każdy liczniki GM nie potrafią ocenić mocy mierzonych kwantów, stąd też każdy przyjęty „impuls” liczony jest w ten sam sposób, a wyświetlana moc dawki jest wyłącznie dla jednego wybranego izotopu promieniotwórczego, stąd też wynik może być często niedoszacowany – zbyt niski lub zbyt wysoki, tutaj jedynie pomocne mogą być surowe jednostki i wiedza na temat tego, co aktualnie mierzymy.

Milerd HiStand podczas pomiaru ceramiki uranowej

Zakres pomiarowy jest optymalny, gdyż zaczyna się od tła naturalnego 0.01 μSv/h, a kończy na 999μSv/h, który jest w pełni wystarczający do domowych zastosowań, czy amatorskich pomiarów lub ochrony radiologicznej. Oczywiście nie zabrakło także dawkomierza i to świetnie zaprojektowanego, ale o tym w dalszej części recenzji.

Dostępne opcje i tryby dozymetru:

• Ekran Pierwszy – stan naładowania akumulatora, godzinę, pasek informujący o dokładności pomiaru, obecny poziom promieniowania, wskaźnik statusu (Normal – normalny poziom promieniowania, Warning – podwyższony poziom promieniowania, Danger – niebezpieczny poziom promieniowania). Przytrzymanie prawego przycisku na tym oknie uaktywnia latarkę.
• Ekran Drugi – Dawka przyjęta, limit dawki przyjętej. Przytrzymanie prawego przycisku uaktywnia opcje ustawienia dziennego progu alarmu przyjętej dawki i czas uśredniania wyniku dla mocy dawki gamma w skokach co 10 sekund (od 10 do 120).
• Ekran Trzeci – Dniowa statystyka pomiarowa. Przytrzymanie prawego przycisku pozwala na dokładniejszy przegląd danych
• Ekran Czwarty – Data i godzina, a dłuższe przytrzymanie prawego przycisku uaktywnia ustawienia ich
• Ekran Piąty – Wyświetla stan naładowania akumulatora w procentach i wydajność panelu fotowoltaicznego, dłuższe przytrzymanie prawego przycisku uaktywnia ustawienia czasu uśpienia dozymetru od 10 do 90 sekund w skokach co 10.
• Ekran Szósty – to szybki podgląd ustawień dozymetru, a dłuższe przytrzymanie prawego przycisku przenosi do opcji:

1. Units – jendostki pomiarowe do wyboru μSv/h, μR/h i CPM.
2. Sound Indication – włącz lub wyłącz akustyczną sygnalizację przyjętych radioaktywnych cząstek
3. Light Indication – włącz lub wyłącz wizualną sygnalizację przyjętych cząstek radioaktywnych (migająca dioda led)
4. Res – reset ustawień do wartości fabrycznych

Milerd posiada trochę opcji, a w tym przydatne surowe jednostki CPM, szkoda jednak, że zabrakło możliwości komunikacji z PC i przenoszenia danych pomiarowych czy aktualizacji oprogramowania, a akustyczna sygnalizacja przyjętych cząstek jest bardzo cicha.

Widoczny licznik GM SBM-20-1 z tyłu urządzenia

Dynamika pomiaru jest bardzo wysoka przy ustawieniach uśredniania wyniku na poziomie 10 sekund, ale również bardzo chwiejna, jeśli jednak zależy nam na dokładnym pomiarze możemy wartość tą zwiększyć nawet do 120 sekund, szkoda jednak, że nie zastosowano tutaj algorytmu, który przy dużym spadku promieniowania szybko przywracał by wartość tła naturalnego, ale o tyle dobrze, że samemu możemy regulować czas uśredniania pomiaru HiStand.

Dozymetria także sprawdziła słuszność zakresu promieniowania zawartej w instrukcji urządzenia, wystawiając urządzenie na wyższą ekspozycję promieniowania jonizującego, HiStand bez problemu osiągnął wartość 1007 μSv/h przewyższając w ten sposób specyfikację urządzenia.

Jak testowany Licznik Geigera wypada w porównaniu z innymi podobnymi dozymetrami? Wybrane zostały urządzenie posiadające dość podobne liczniki GM lub nawet takie same jak SBM-20, J321, J305, M4011, RD003, sprawdźmy jak wypada czułość na rozpady beta względem nich.

* Kliknij w tabelkę aby ją powiększyć

Podsumowując, jest to pierwszy znany mi dozymetr z panelem fotowoltaicznym, który pozwala na pracę dozymetru bez korzystania z gniazdka, poza tym został porządnie wykonany, jego czułość jest poprawna, akustyczna sygnalizacja przyjętych cząstek mogłaby być głośniejsza, brakuje też komunikacji z PC, ale ogólnie jest to dozymetr przystosowany dobrze do ogólnej ochrony radiologicznej.

Plusy:

• Solidny zestaw producenta
• Całkiem długi czas pracy na jednym ładowaniu
• Ładowanie przez USB typu C
• Panel fotowoltaiczny jako awaryjne źródła ładowania dozymetru
• SBM-20-1 współczesnej produkcji
• Surowe jednostki CPM
• Solidne wykonanie i szczelność konstrukcji z certyfikatem IP66
• Szeroki zakres pomiarowy powyżej specyfikacji
• Funkcja dawkomierza
• Programowalna dynamika pomiarowa
• Akustyczna sygnalizacja przyjęcia cząstek radioaktywnych

Minusy:

• Dość wysoka cena
• Brak komunikacji z PC i możliwości aktualizacji oprogramowania
• Przyciski do obsługi dozymetru mają znaczny opór
• Brak filtra do oceny mocy dawki gamma
• Brak skrótu dla wyłączenia akustycznej sygnalizacji przyjęcia kwantów

Dozymetr osobisty CESTSEN GM-300B

Recenzja bliźniaczego modelu GM-300A dostępna jest TUTAJ, wersja 300B różni się użytym licznikiem GM, ale o tym więcej w dalszej części recenzji.

Recenzja będzie rozwinięciem tego co zostało napisane przy testach wersji GM-300A, sprawdźmy jak wypadła wersja z lepszym licznikiem GM i jaki zysk czułości otrzymujemy w wyższym modelu.

Testowany egzemplarz jest prosto od producenta Onetestinc.com i posiada oprogramowanie w wersji v2.4

Standardowy zestaw producenta obejmuje:

• Kartonowe pudełko
• Twarde etui dobrej jakości na suwak
• Kabel USB typu C do ładowania dozymetru
• Instrukcję obsługi w języku angielskim
• Dozymetr GM-300A

Zestaw na plus, nie zabrakło niczego, etui jest bardzo przydatne do przechowywania urządzenia, a i przy okazji mieści w sobie dodatkowe akcesoria.

Zestaw producenta obejmuje bardzo funkcjonalne etui na suwak

Obudowa wykonana została w pełni z tworzywa sztucznego i przypomina większą wersję GM-100A, spasowanie elementów jest poprawne, dozymetr nie wydaje żadnych dziwnych dźwięków podczas ucisku. Praca przycisków do kontroli dozymetru ma odpowiedni klik i korzystanie z nich nie sprawia problemu. Tył urządzenia posiada otworki względem umiejscowienia licznika GM dla rozpadów beta, dodatkowo zabezpieczony pianką. Dozymetr sam w sobie jest względnie mały, idealnie układa się w kieszeni i noszenie go przy sobie jest wygodne. Wyświetlacz posiada dwie folie ochronne, warto o tym pamiętać, gdyż na pierwszy rzut oka może wydawać się, że otrzymaliśmy egzemplarz z porysowaną szybką wyświetlacza.

GM-300B posiada wyświetlacz typu TFT o dobrych kątach widzenia, niestety jego rozdzielczość nie jest mi znana, a widoczność w świetle dziennym nie zachwyca, ale pozwala nadal odczytać wynik, całkiem możliwe, że lepszym i bardziej energooszczędnym rozwiązaniem by było zastosowanie wyświetlacza monochromatycznego. Istnieje jednak możliwość ustawienia poziomu podświetlania, co też w dużym stopniu może ratować podczas pomiarów w słońcu.

Za zasilanie odpowiada akumulatorek typu 18650 o pojemności 2200mAh i jest to zdecydowanym atutem urządzenia. czas ładowania co prawda wynosi około 5h, ale możemy nasz dozymetr ładować przez złącze USB typu C wykorzystując do tego powerbank, ładowarkę od telefonu, czy po prostu laptop. Czas pracy urządzenia na w pełni naładowanym akumulatorze w cyklu mieszanym, gdzie często wyświetlacz jest wygaszony wynosi powyżej 100h i jest to dobry wynik. Na wyświetlaczu, po wciśnięciu jakiegokolwiek przycisku nie zabrakło ikony wyświetlającej stanu baterii z czterema segmentami.

Wersja GM-300B posiada również licznik Geigera J305, ale w wersji metalowej, a nie szklanej jak niższa wersja, według mojego wieloletniego doświadczenia łatwo mogę stwierdzić, że będzie mieć to pozytywny wpływ na czułość dozymetru. Licznik ten, tak samo jak szklana wersja został przystosowany do pomiaru promieniowania x-ray, kwantów gamma i rozpadów beta o stosunkowo wysokiej energii, dodatkowe otworki z tyłu urządzenia tworzą okienko dla rozpadów beta, niestety są dość małe, ale nadal korzystnie wpływają na poprawę czułości w zakresie detekcji rozpadów beta. Zakres mierzonych energii według instrukcji mieści się w 40keV kończąc na 1.5MeV. Należy także pamiętać, że ocena mocy dawki w każdym dozymetrze opartym o licznik Geigera kalibrowana jest pod energię z jednego wybranego izotopu, stąd też zazwyczaj wynik jest zaniżony lub zawyżony, urządzanie scyntylacyjne potrafią „ocenić” moc mierzonych kwantów gamma i wskazać dokładną ocenę skażenia.

Aktualizacja: Najnowsze wersje GM-300B wyposażone są w jeszcze czulszy licznik GM Gamma 7C, który jest czulszy na rozpady beta i posiada znacznie szerszy zakres pomiarowy 20keV ~ 3MeV.

GM-300B podczas pomiaru talerza z polewą uranową

GM-300B posiada zakres pomiarowy zaczynający się od 0.01μSv/h kończąc na 1000μSv/h, tak samo jak wersja 300A, więc bez problemu dokona pomiaru tła naturalnego, ale także znacznie większych skażeń, gdzie w domowych warunkach wynik ten jest praktycznie nie do osiągnięcia, szkoda jednak, że nie pokuszono się o poszerzenie tego zakresu. Dozymetr także posiada wbudowany dawkomierz, mierzy więc dawkę przyjętą, bardzo przydatny dodatek.

Dostępne tryby dozymetru:

• Moc dawki gamma w jednostkach μSv/h
• Moc dawki gamma w jednostkach mR/h
• Surowe jednostki CPS
• Tryb tekstowy posiadający dawkomierz, najwyżej zarejestrowaną wartość poziomu promieniowania i czas zbierania danych
• Godzinny histogram wyświetlający zebraną krzywą podczas naszego pomiaru – bardzo fajna opcja, zważywszy na aż godzinne zbieranie danych

Dłuższe wciśnięcie środkowego przycisku menu wywołuje ustawienia GM-300A:

• Sample Mode – Faster lub Smooth, czyli czas uśredniania wyniku, jeśli stawiamy na dynamikę pomiaru kosztem precyzji, wybieramy opcję faster, opcja smooth wydłuża czas uśredniania, co wpływa na precyzję kosztem dynamiki wskazań.
• Alarm – Możliwość dokładnego ustawienia progu alarmu dla mocy gamma i dawki przyjętej, alarm akustyczny i wibracyjny
• Calibration – Współczynnik kalibracji dla J305, standardowo ustawione na 100.
• Dose – Czas zbierania dawki przyjętej i możliwość wyzerowania
• Language – Zmiana jezyka menu, mamy do wyboru Chiński lub Angielski
• Display – Lighten: Czas podświetlania / Contrast: moc podświetlania ekranu / Lightened: włącz lub wyłącz podświetlanie ekranu

Urządzenie posiada wiele opcji, a jego konfiguracja jest dość prosta, niestety sama nawigacja po menu mogłaby być bardziej intuicyjna, szkoda też, że brakuje łączności z PC, poza tym nie zabrakło tutaj bardzo przydatnych opcji jak czasu podświetlenia po którym urządzenie przechodzi w tryb uśpienia, surowych jednostek CPS, konfigurowalnego alarmu

GM-300A po lewej i GM-300B po prawej

Dozymetr posiada dobry algorytm pomiarowy, do wyboru mamy dokładny pomiar jak i szybki, oba sprawdzają się w zależności od sytuacji, jeśli potrzebujemy bardziej stabilnego wyniku, korzystany z opcji „smooth”, jeśli jednak zależy nam na dynamice, należy skorzystać z funkcji „fast”

Dozymetr wydaje głośne kliki z każdą przyjętą cząstką, niestety nie ma żadnego skrótu, który by umożliwiał ich szybkie wyciszenie, czasem mi tego brakowało, ale mimo wszystko cieszy sama obecność akustycznej sygnalizacji.

Wykonałem również test wystawiając dozymetr na wyższy poziom promieniowania i nie było problemu z osiągnięciem zakresu 1000μSv/h i… jego przekroczeniem, jednostki zostały wówczas zmienione na mSv/h osiągając wartość 1.40mSv/h (1400μSv/h), bardzo miłe zaskoczenie, nie znam niestety całkowitego zakresu pomiarowego, ale przewyższa specyfikację.

Wykonałem test porównawczy z innymi podobnymi dozymetrami opartymi o liczniki Geigera, ale także z tańszą wersją recenzowanego dozymetru, czyli GM-300A, sprawdźmy zysk czułości urządzenia po zastosowaniu droższej, metalowej wersji licznika GM J305.

Zysk czułości jest bardzo widoczny, sięgając nawet wartości o 35% wyższe, dzięki czemu też jest w stanie konkurować z GMC-500+, a przy okazji deklasuje GC-01, warto także zwrócić uwagę, że F6000 nadal pozostaje najczulszym chińskim dozymetrem opartym o licznik GM. Podsumowując, czułość GM-300B jest dobra, ale nadal niższa niż Terra.

Podsumowując, GM-300B jest znacznie ulepszoną wersją GM-300A, co prawda jego budowa nie uległa zmianie, ale zastosowano tutaj znacznie czulszy licznik GM, co przekłada się na wyższą czułość względem GM-300A, sięgając nawet do 35% zysku. Urządzenie generalnie jest bardzo dobrze dopracowane, posiada do wyboru dwie dynamiki pomiaru, czas pracy na w pełni naładowanej baterii jest zaskakująco długi, osobiście polubiłem używanie tego dozymetru, szkoda jednak, że nie posiada możliwości komunikacji z PC i lepszej widoczności w słońcu.

Plusy:

• Porządne wykonany
• Dobry zestaw producenta wraz z etui
• Okienka dla rozpadów beta
• Porządny metalowy licznik GM J305
• Szeroki zakres pomiarowy przewyższający specyfikację 1000μSv/h (zmierzone do 1400μSv/h)
• Surowe jednostki pomiarowe
• Przydatna funkcja dawkomierza
• Konfigurowalna dynamika pomiaru
• Całkiem długi czas pracy na w pełni naładowanym akumulatorze
• Konfigurowalna funkcja alarmu akustycznego i wibracyjnego
• Praca dozymetru w czasie uśpienia
• Godzinny histogram

Minusy:

• Długi czas ładowania akumulatorka
• Widoczność w słońcu mogłaby być lepsza
• Brak skrótu dla wyłączenia akustycznej sygnalizacji przyjęcia kwantów
• Brak łączności z PC
• Brak filtra dla oceny mocy dawki gamma
• Mało intuicyjne menu

Dozymetr Licznik Geigera G3

Ostatnio cały czas pojawiają się nowe chińskie dozymetry w sprzedaży, ale zakup ich wiąże się z ryzykiem kupna wersji beta, gdyż często kolejne wersje posiadają poprawki względem poprzedniego, wychodzę więc z założenia, że jednak zakup dozymetrów bez podanego producenta wiąże się ze sporym ryzykiem. Dziś mam okazję przedstawić wam tani, całkiem mały Licznik Geigera oznaczony symbolem G3.

Zestaw producenta obejmuje:

• Kartonowe pudełko z pianką
• Kabel USB typu C
• Instrukcję obsługi po Angielsku
• Dozymetr G3

Standardowy zestaw dla dozymetru o niskiej cenie, czyli brak etui, ale wszystko do pracy urządzenia jest w pudełku

Zesataw jaki otrzymujemy po zakupie dozymetru jest podstawowy

Jakość wykonania jest dość słaba, co prawda dozymetr nie trzeszczy i nie skrzypi podczas nacisku, ale tworzywo sztuczne wygląda dość tanio, ekran chroni jakby grubsza folia, która nagina się bez problemów i posiada rysy nawet po zdjęciu folii. Cała obudowa skręcona jest jedną śrubką, ale dość mocno trzyma się na zatrzaskach, tył urządzenia posiada otworki po obu stronach, niestety jest ich bardzo mało i nie oznaczono środka czułości licznika GM, nawet nie wiadomo po której stronie został zamontowany jednak wprawne oko zaobserwuje je przez wspomniane wcześniej otworki. Wymiary G3 to 100 x 40 x 25mm, dozymetr poza tym jest bardzo lekki.

W urządzeniu zastosowano kolorowy miniaturowy wyświetlacz TFT, zapewne by zaoszczędzić energię, mieści on bardzo mało informacji i niestety nie posiada regulacji mocy podświetlania, a dozymetr nie może też pracować przy jego wygaszeniu.

Za zasilanie odpowiada akumulatorek o pojemności 400mAh, a przynajmniej tak twierdzi producent, po otworzeniu dozymetru okazuje się, że mój model otrzymał tylko 210mAh, dodajmy do tego ładowanie o natężeniu 0.5A, które na pewno pozytywnie nie wpłynie na jego żywotność. Zmierzyłem czas pracy na w pełni naładowanej baterii i wynik niestety jest tragiczny, G3 wyłączył się po 125 minutach, czyli dwie godziny z hakiem to maksymalnie ile może trwać pomiar. Jedynym tutaj plusem jest zastosowanie złącza USB typu C. Wyświetlacz u góry posiada ikonkę baterii, która wskazuje poziom naładowania.

Licznik GM jaki zamontowany w G3 był dla mnie zaskoczeniem, spodziewałem się raczej HH614, a tu po całej długości urządzenia zamontowano szklany M4011, czyli odpowiednik J321/J305, co ma pozytywny wpływa na bieg własny, pomiar tła naturalnego i ogólną czułość i dynamikę pomiaru. Wracając do specyfikacji użytego detektora, przystosowany został do pomiaru promieniowania x-ray, kwantów gamma i rozpadów beta, więc powinien dobrze sprawdzić się do ogólnej oceny poziomu promieniowania. Zakres mierzonych energii nie został ujęty w specyfikacji urządzenia, tak samo jak użyty izotop promieniotwórczy do kalibracji dozymetru, zapewne skorzystano z danych M4011, więc można przyjąć, że jest to Cez-137 lub Kobalt-60, tutaj należy także pamiętać, że ocena mocy dawki w każdym dozymetrze opartym o licznik Geigera wzorcowana jest pod energię jednego wybranego izotopu, stąd też zazwyczaj wynik jest zaniżony lub zawyżony podczas pomiaru, urządzanie scyntylacyjne potrafią wskazać moc mierzonych kwantów gamma i wskazać dokładną ocenę skażenia.

G3 podczas pomiaru ceramiki uranowej, widoczny duży wzrost wskazań

Zakres pomiarowy według specyfikacji wygląda bardzo obiecująco, korzystając z G3 zmierzymy tło naturalne od 0.01 μSv/h kończąc na poważnym skażeniu 9999 μSv/h, co daje pawie 10 mSv/h! Wartość tą częściowo Dozymetria zweryfikuje w dalszej części tekstu. Nie zabrakło także funkcji dawkomierza, ale zważywszy na czas pracy 2h na w pełni naładowanym akumulatorku i brak możliwości pracy przy wygaszonym ekranie, funkcja ta jest ograniczona.

Dostępne tryby pracy dozymetr:

1. Ekran pierwszy – obecny poziom promieniowania
2. Ekran drugi – uśredniona wartość pomiarowa
3. Ekran trzeci – przyjęta dawka promieniowania, czyli dawkomierz, niestety wartość resetuje po wyłączeniu dozymetru
4. Ekran czwarty – histogram minutowy

Na tym koniec, dobrze, że nie zabrakło trybu uśrednionego wyniku pomiarowego, zwiększ on precyzję pomiarów, natomiast po przytrzymaniu dłużej lewego przycisku na panelu dozymetru uaktywniają się opcje, ale bardzo ubogie, zmiana języka, a w tym znalazł się Polski, niestety brzmi on jak z translatora i wolę używać język Angielski, a poza tym konfigurowalny próg alarmowy w bardzo płytkim zakresie od 0.5 do 2 μSv/h.

Dynamika pomiaru jest przyzwoita, reakcja na wzrost promieniowania jest szybka, ale na wynik niestety trzeba już poczekać około pół minuty, dzięki temu jednak tło naturalne jest mierzone poprawnie, bez bezsensownych skoków powyżej 0.30 μSv/h w opcji Real (Obecny poziom promieniowania) i AVG (wynik uśredniony). W jednym z moich egzemplarzy występuje także błąd, który raz na jakiś czas wybija wynik pomiaru do 2.95 μSv/h, nie jest to wina uszkodzonego licznika GM (na innym również występował ten problem)

G3 podczas pomiaru siatki żarowej z dodatkiem Toru-232

G3 posiada akustyczną sygnalizację przyjętych cząstek, ale dość dziwną, jest cicha i klik ma rozdzielczość 1:10, więc słyszymy co dziesiąte zliczenie, nie bardzo rozumiem dlaczego rozwiązano to w ten sposób.

Dozymetr także został sprawdzony pod kątem pracy w wysokim poziomie promieniowania jonizującego i niestety obiecana specyfikacja 9999 μSv/h w ogóle nie ma pokrycia w rzeczywistości i najwyżej mierzoną wartością jest zaledwie 71 μSv/h, szkoda, gdyż zapowiadało się bardzo dobrze.

Przejdźmy teraz do porównania czułości dozymetru w porównaniu z urządzeniami o podobnej cenie, ale także znacznie droższych, warto także zwrócić uwagę na fakt, że RM-9000 posiada dokładnie ten sam szklany licznik GM co recenzowany G3.

* kliknij w tabelkę aby ją powiększyć

Po teście łatwo zaobserwować, że czułość jest całkiem dobra, pozytywny wpływ na to mają otworki po środku umiejscowienia licznika GM i zastosowanie tworzywa sztucznego o niskiej gęstości, daje to wyniki bardzo zbliżone do GMC-500, a bez problemu pokonuje BR-9C, P3, GC-01 czy RM-9000, jednak do F6000 nadal sporo brakuje, ale tam licznik jest całkowicie odsłonięty po zdjęciu zaślepki.

Podsumowując, dozymetr mógł być ciekawym urządzeniem, ale zabija go mnogość błędów i niedoróbek, akumulatorek o pojemności 210mAh jest absurdalny, zakres pomiarowy o wiele niższy od obiecanego, dziwny błąd z wybijaniem wskazań, ograniczony niskim limitem próg alarmowy i ogólny brak opcji, plusem jest czułość, dawkomierz, uśredniona wartość pomiarowa czy histogram. Ogólnie nie polecam zakupu.

UWAGA: Otrzymałem potwierdzone informację, że na rynku pojawiły się wersję G3, które nie posiadają wewnątrz licznika GM i imitują wykrywanie promieniowania jonizującego, po zakupie najlepiej otworzyć dozymetr i sprawdzić, czy znajduje się szklana rurka.

Plusy:

• Niska cena
• Całkiem dobra czułość jak na szklany licznik GM
• Dawkomierz
• Wartość uśredniona pomiaru
• Alarm przekroczenia mocy dawki
• Ładowanie przez USB typu C

Minusy:

• Zakres pomiarowy do 71μSv/h, a nie obiecane 9999μSv/h
• Akumulatorek 210mAh, zamiast obiecanych 400mAh
• 2h pracy na w pełni naładowanym akumulatorku
• Ładowanie natężeniem 0.5A w przypadku akumulatora o niskiej pojemności skraca jego żywotność
• Błąd w konstrukcji elektroniki, wynik skacze na 2.95 μSv/h
• Praktycznie brak opcji
• Zakres progu alarmu od 0.50 do tylko 2μSv/h
• Trochę słabe wykonanie

Dozymetr Licznik Geigera HFS-20

Recenzowany dziś dozymetr śmiało można nazwać mniejszą, bardziej kompaktową wersją HFS-10, chińskie dozymetry ze względu na swoją niską cenę cieszą się ostatnio sporą popularnością, przekonajmy się jak wypadnie podczas testów bohater dzisiejszej recenzji.

Zestaw jaki otrzymujemy po zakupie dozymetru obejmuje:

• Kartonowe pudełko
• Instrukcję w języku Angielskim
• Kabel USB typu C
• smyczkę
• Dozymetr

Zestaw odpowiedni zważywszy na niską cenę urządzenia, jedynie jak zwykle mogę narzekać nas brak etui.

Zestaw jaki otrzymujemy po zakupie dozymetru HFS-20

Obudowa została wykonana z tworzywa sztucznego przyzwoitej jakości, jest odpowiedni spasowane i nie skrzypi oraz nie wydaje żadnych dźwięków podczas mocniejszego nacisku. Szybka chroniąca wyświetlacz jest dość giętka pod naciskiem, ale posiada fabrycznie folię. Tył urządzenia niestety nie posiada żadnego okienka dla licznika GM jak i również oznaczenia środka czułości licznika GM, stąd też początkowo nie wiadomo w którym miejscu w znajduje się detektor. HFS-10 jest bardzo malutki i dość lekki, bez problemu zmieści się nawet do kieszeni koszuli, do kontroli oddano nam trzy gumowe przyciski, które posiadają znaczny opór i nie są szczególnie wygodne.

Urządzenie posiada kolorowy wyświetlacz TFT dobrej jakości, kąty widzenia są dobre, a nasycenie barw miłe dla oczu, niestety tego typu matryce są dość prądożerne. Podświetlenie posiada dziesięciostopniową regulację i sprawdza się w każdych warunkach, nawet jeśli jesteśmy na zewnątrz w pogodny dzień.

HFS-20 zasilany jest poprzez wbudowany akumulator o pojemności mAh, który wystarczy na około 10-15h pracy przy aktywnym podświetleniu, natomiast w trybie uśpienia potrafi działać powyżej dwóch tygodni, stąd też może służyć jako monitoring z aktywnym progiem alarmowym. Ładowanie odbywa się przez kabel usb typu C i trwa około 90 minut, natężenie na szczęście ograniczono do bezpiecznych 0.6A, co ogólnie pozytywnie wpłynie na żywotność baterii, ale osobiście zszedł bym nawet do wartości 0.3A.

Wewnątrz w przeciwieństwie do HFS-10 zastosowano szklany licznik GM HH614, a nie znacznie dłuższy HH442, co oczywiście może negatywnie wpłynąć na czułość urządzenia, dynamikę pomiaru i ocenę tła naturalnego, ale w tak malutkiej obudowie ciężko by było zmieścić większy. Dozymetr dokonuje pomiaru promieniowania rentgenowskiego, kwantów gamma i wysokoenergetycznych rozpadów beta, zakres mierzonych energii nie został ujęty w specyfikacji urządzenia, również nie wiadomo nic na temat izotopu promieniotwórczego jaki wykorzystano do kalibracji HFS-10, zapewne były to dane użytego licznika GM pod cez-137 lub Kobalt-60, tutaj należy także pamiętać, że ocena mocy dawki w każdym dozymetrze opartym o licznik Geigera kalibrowana jest pod energię z jednego wybranego izotopu, stąd też zazwyczaj wynik jest zaniżony lub zawyżony podczas pomiaru, urządzanie scyntylacyjne potrafią „wykryć” moc mierzonych kwantów gamma i wskazać dokładną ocenę skażenia.

Zakres pomiarowy spoglądając na specyfikację wygląda nad wyraz obiecująco, dokonamy pomiaru od tła naturalnego 0.01 μSv/h aż po wartości rzędu 50 mSv/h (50.000μSv/h!), nie zabrakło także przydatnego dawkomierza, który może zliczać dawkę przyjętą również w trybie uśpienia i zaalarmować podczas przekroczenia wybranego przez nas progu.

HFS-20 podczas pomiaru ceramiki barwionej solami uranu

Główny ekran posiada trzy wartości pomiarowe, którymi są:

• Obecny poziom promieniowania
• Uśredniony wynik pomiarowy od momentu uruchomienia dozymetru
• Dawkomierz zliczający dawkę przyjętą, który niestety kasuje się po wyłączeniu dozymetru i w żaden sposób nie da się ustawić by wynik był zapamiętywany

Po wciśnięciu jakiegokolwiek przycisku przechodzimy do menu ustawień, które oferuje:

• Schedule – Tutaj możemy włączyć zapis danych pomiarowych, ustawić czas trwania zapisu i opóźnienie aktywacji.
• Records – tutaj znajdują się zapisane dane, niestety mieści się ich tylko dziesięć, następnie najstarszy zapis jest kasowany.
• Delete – Kasowanie aktualnego zapisu lub całego i jako niespodzianka mamy tutaj również ustawienia kalibracji dla licznika GM, czyli CF (calibration factory), funkcja może być całkiem przydatna przy wymianie licznika GM na inny, ale znajduje się w nielogicznym miejscu.
• Alarm – Tutaj możemy ustawić alarm dla mocy dawki z dokładnością 0.1 μSv/h i dla dawki przyjętej z dokładnością do 1 μSv.
• Unit – do wyboru tutaj mamy niestety tylko dwie jednostki μSv/h lub μGy/h i kolejną niespodziankę, czyli zmianę tłumaczenia menu z Chińskiego na Angielski.
• Sound – Natężenie alarmu w skali od 1 do 9, powtórzeń alarmu również od 1 do 9 i włączyć lub wyłączyć akustyczną sygnalizację zarejestrowanych kwantów.
• Clock – ustawienia daty i godziny
• Sleep – W tym miejscu możemy ustawić po jakim czasie dozymetr przejdzie w tryb uśpienia, do wyboru mamy czas od minuty do dziewięciu, bądź aktywację pracy ciągłej, podczas wygaszenia dozymetr nadal działa, jednak również nie wydaje żadnego dźwięku, poza alarmem przekroczenia mocy dawki lub dawki przyjętej, gdy tyko zostanie przekroczona, uruchamia się alarm i zapala wyświetlacz. Tutaj także znajduje się mała niespodzianka, czyli dziewięciostopniowa regulacja mocy podświetlania.

HFS-20 posiada sporo opcji, szkoda jednak, że zabrakło surowych jednostek CPS lub CPM, a zapis danych mieści tylko 10 pozycji.

HFS-20 w towarzystwie innych modeli Liczników Geigera

Dynamika pomiaru jest dość wysoka, niestety sam wynik również przez to posiada całkiem wysoką fluktuację wskazań, tutaj pomaga wartość uśredniona czy skorzystanie z czasowego pomiaru z zapisem danych do pamięci, zwiększa to zdecydowanie precyzję wskazań, pamiętajmy także, że zastosowanie dość małego licznika HH614 ma wpływ na bardzo niski bieg własny dla tła naturalnego. Podczas testów urządzenie reagowało na ceramikę uranową, szkło uranowe i inne źródła promieniowania.

Dozymetr na szczęście posiada akustyczną sygnalizację przyjętych cząstek radioaktywnych i to bardzo głośną, tickera także można wyłączyć.

Dozymetria i tym razem postanowiła sprawdzić zachowanie dozymetru podczas znacznie wyższych ekspozycji na promieniowanie jonizujące i tutaj HFS-20 bez problemu osiągnął wartość 2.51 mSv/h (2510 μSv/h), więc sprawdzi się nawet podczas znacznie wyższych skażeń.

Spójrzmy jak HFS-20 wypadł podczas testu porównawczego z innymi dozymetrami, tymi w podobnej cenie, ale również znacznie droższymi. Terra korzysta z Ukraińskiego detektora RD003, natomiast P3 wykorzystuje ten sam licznik GM co HFS-20.

Jako pierwsze dość zastanawiająca jest wyższa czułość względem P3, który na moje oko raczej ma cieńszy plastik, niestety nie mam możliwości przetestowania obu w surowych jednostkach CPS/CPM, jeśli porównamy wyniki z BR-9C to również w większości góruje HFS-20, jednak już przy F6000 czy RD1212BT pozostaje w tyle, podsumowując czułość nie jest najgorsza i wystarczająca do domowych zastosowań.

podsumowując, nie jest to szczególnie zły dozymetr, posiada jednak swoje wady jak brak surowych jednostek, ograniczony zapis danych do 10 pozycji, brak okienka czy nawet wskazania na obudowie środka czułości licznika GM, ale za to posiada świetny wyświetlacz, któremu nie straszny nawet słoneczny dzień, przyzwoitą czułość, wysoki zakres pomiarowy, dawkomierz czy możliwość pracy przy wygaszonym ekranie, ogólnie kupić można, gdyż jest tani, ale w cenie tej można dostać czulsze urządzenia.

Plusy:

• Niska cena
• Szeroki zakres pomiarowy
• Mały i lekki
• Średnia pomiarowa zwiększająca precyzję
• Posiada dawkomierz
• Możliwość pracy przy wygaszonym ekranie
• Konfigurowalny alarm przekroczenia progu przyjętej ekspozycji i mocy dawki
• Głośna akustyczna sygnalizacja przyjętych cząstek radioaktywnych
• Bardzo dobrej jakości wyświetlacz
• Długi czas pracy przy wygaszonym ekranie

Minusy:

• Brak oznaczeń dla środka czułości licznika GM
• Brak okienka dla rozpadów beta
• Brak filtra odcinającego cząstki beta (pomiar wyłącznie składowy kwantów gamma i rozpadów beta)
• Fabryczne rysy z tyłu urządzenia
• Zapis tylko 10 pozycji pomiarowych
• Chaotyczne menu konfiguracyjne
• Niski bieg własny licznika GM
• Brak surowych jednostek CPS/CPM

Dozymetr Licznik Geigera BR-9B XR-1

Po dużym sukcesie serii tanich dozymetrów BR-9 pojawiły się jego odpowiedniki, które w teorii mają być ich rozbudowaną wersją, ale czy w rzeczywistości tak jest? XR-1 można tanio nabyć chociażby na Aliexpress, a ich oficjalny producent nie jest mi znany.

Zestaw producenta obejmuje:

• Malutkie kartonowe pudełko
• Instrukcję obsługi między innymi w języku Angielskim
• Dozymetr

Minimalistyczny zestaw, ale jest to w pełni zrozumiałe ze względu ceny urządzenia, jest to najtańszy dostępny dozymetr na rynku.

Cały zestaw jest bardzo minimalistyczny

Obudowa wykonana jest w pełni z tworzywa sztucznego poprawnej jakości, nie trzeszczy, nie ugina się i jest dobrze spasowana, szybka wyświetlacza standardowo posiada fabryczną folię, niestety zaraz po wyjęciu z pudełka posiada rysy i najlepiej od razu ją zdjąć, również bardzo łatwo się zbiera odciski palców i dla osób mojego pokroju kończy się to ciągłym wycieraniem ekranu. Tył obudowy posiada miejsce na haczyk tak by dozymetr można było powiesić i wywiercone otworki całkowicie w bezsensownym miejscu, brak tu oczywiście okienka dla rozpadów beta. Przyciski mają umiarkowany opór i nie sprawiają problemów, niestety problemem może już być odklejająca się ich okleina. Dozymetr oczywiście nie posiada szczelności, więc podczas brudnych, mokrych pomiarów jak i tam gdzie istnieje ryzyko zapylenia wnętrza dozymetru, należy korzystać z woreczka strunowego.

Wyświetlacz to podobnie jak w BR-9C TFT o rozdzielczości 320×240, niestety mam wrażenie, że jest trochę gorszej jakości, kolory są bardziej blade, a nasycenie kolorów niższe, nadal jednak pozostaje w pełni czytelny. Niestety jasność podświetlania jest stała, ale wystarczająca do bezproblemowego odczytu wskazań w słońcu.

Zasilanie odbywa się poprzez trzy baterie R6, warto tutaj skorzystać z akumulatorków, które można ładować w dozymetrze poprzez port USB micro, niestety nie zastosowano tutaj USB typu C, trochę szkoda, gdyż jest to od kilku lat już standard, jednak na plus trzeba odnotować regulację natężenie podczas ładowania do 0.6A przy napięciu 5V (3W), co nie nagrzewa przesadnie baterii. Zaskakujący jest natomiast czas pracy na jednym zestawie baterii 2450mAh, wynosi ponad 100h.

Porównanie gabarytów XR-1 z innymi popularnymi dozymetrami

Sercem urządzenia jest szklany licznik GM typu J321, czyli odpowiednik J305, który został przystosowany do pomiaru promieniowania rentgenowskiego, kwantów gamma i wysokoenergetycznych rozpadów beta, niestety jednak XR-1 tal jak seria Br-9 nie posiada okienka dla rozpadów beta przez co pomiar skażenia beta jest ograniczony. Zakres pomiarowy według specyfikacji dostępnej w instrukcji wynosi od 0.01μSv/h do 99.99μSv/h, wartość tą uznaje za standardową do domowych zastosowań i podstawowej ochrony radiologicznej. Zakres mierzonych energii według instrukcji zaczyna się od 20keV kończąc na 3.0MeV i nie jest prawidłowa, według specyfikacji licznika GM J321 w rzeczywistości jest to 48keV do 1.5MeV.

Ekran dozymetru wyświetla:

• Real – obecny poziom promieniowania
• AVG – uśredniony wynik z 5 minut pomiaru, można go zresetować wciskając przycisk M/Play
• ACC – Dawka przyjęta, wartość ta zapisuje się w pamięci urządzenia i nie resetuje podczas jego wyłączenia (wciśnięcie L + R resetuje wartość)
• Histogram graficzny z 3 minut pomiaru
• Ocenę poziomu promieniowania
• Stan naładowania baterii

Dostępne opcję dozymetru:

• L/Sound – Aktywacja akustycznej sygnalizacji przyjętych cząstek radioaktywnych lub jego wyłączenie
• L/Sound – Aktywacja lub dezaktywacja alarmu przekroczenia mocy dawki 0.50μSv/h, niestety wartości tej nie możemy przestawić, ale może zaalarmować w kieszeni podczas kontaktu z podwyższonym poziomem promieniowania
• R/Light – Wygaszenie wyświetlacza i praca dozymetru w tle

Opcji wielu nie ma, próg alarmu jest ustalony na stałe, nie ma możliwości zmiany jednostek pomiarowych na surowe, a dozymetr co prawda posiada akustyczną sygnalizację przyjętych cząstek radioaktywnych, ale dźwięk ten niestety jest cichy.

Dynamika pomiaru jest przyzwoita, wynik co prawda narasta dość powolnie, ale też nie ma tendencji do bezsensownych skoków tła promieniowania, a uśredniony wynik z 5 minut pomiaru daje nam możliwość bardziej precyzyjnych pomiarów.

BR-9B XR-1 podczas pomiaru ceramiki uranowej

Podczas pomiarów dozymetr sprawował się poprawnie, nie posiada okienka dla rozpadów beta stąd też jest częściowo ograniczony, jednak czułość nadal jest wystarczająca do wykrywania szkła uranowego o niskiej aktywności ze zubożonego uranu, czy trochę bardziej aktywne wyroby ceramiczne jak umywalka. Szkoda, że zabrakło tu algorytmu, który szybko stabilizował lub przybliżał nam wynik pomiaru podczas kontaktu z radioaktywnym emiterem i odsunięciem urządzenia od niego, niestety tutaj wynik narasta lub opada dość mozolnie.

Dla potwierdzenia specyfikacji, postanowiłem wystawić XR-1 na podwyższony poziom promieniowania i niestety maksymalną wartością, która przekręca dozymetr (zaczyna liczyć znowu od zera) nie jest obiecane 100μSv/h, a 46μSv/h, czyli zmniejsza już i tak podstawowy zakres pomiarowy o 54%.

Wykonałem także porównanie wskazań XR-1 z innymi podobnymi licznikami Geigera, a w tym również z BR-9C, czy RM-9000, GM-300A, które posiadają podobne liczniki GM.

*Kliknij w tablekę by ją powiększyć

Pierwsze co rzuca się w oczy to niższa czułość od BR-9C, ale także i od innych dozymetrów korzystających z podobnego licznika GM, co prawda czułość nadal pozostaje wystarczająca do wykrywania niskich skażeń, ale wynik będzie zaniżony względem innych urządzeń dostępnych na rynku.

Podsumowując, urządzenie jest ogólnie niedopracowane, posiada błędy w instrukcji, konstrukcji i nie trzyma obiecanych parametrów, co prawda nadal pozostaje przydatne podczas podstawowej ochrony radiologicznej i zaalarmuje podczas kontaktu ze skażeniem, czułość również jest przyzwoita, XR-1 reaguje na cząstki beta o wyższej energii, ale dla mnie to typowa wersja alfa lub beta, która wymaga wielu poprawek, kupić można ze względu na cenę, ale warto jednak dopłacić do czegoś lepszego o wyższej czułości.

Plusy:

• bardzo niska cena dozymetru
• Duży czytelny wyświetlacz
• Długi czas pracy urządzenia jak na konstrukcję opartą o wyświetlacz TFT
• Alarm przekroczenia mocy dawki
• Możliwość pracy przy wygaszonym wyświetlaczu przy aktywnym alarmie
• Funkcja dawkomierza
• Akustyczna sygnalizacja przyjętych cząstek
• Przydatny 3 minutowy histogram
• 5 minutowa wartość uśredniona pomiaru aktualizowana cyklicznie

Minusy:

• Bezsensowne otwory z tyłu obudowy
• Słabo doklejony pasek przycisków do kontroli dozymetru
• Zakres pomiarowy do 46 μSv/h, a nie 100μSv/h jak wskazuje instrukcja
• Błędnie wskazany zakres mierzonych energii w instrukcji
• ładowanie dozymetru nadal przez micro USB
• Mało opcji konfiguracyjnych
• Brak okienka dla rozpadów beta

Dozymetr Licznik Geigera Soeks 01M NEO

Recenzowany dziś Soeks jest niedawno wypuszczonym na rynek dozymetrem z serii 01M, łączy ze sobą funkcjonalność poprzednich wersji, ale także wiele ciekawych usprawnień, zapraszam do zapoznania się z jego testem.

Urządzenie posiada dystrybucję na rynku Polskim, sprzęt można nabyć poprzez zakup na stronie Srtech.pl wraz z gwarancją

Zestaw producenta obejmuje:

• Kartonowe pudełko
• Instrukcja obsługi w języku angielskim
• Kabel micro USB
• Ładowarka 1A
• Dozymetr

Jak zawsze szkoda, że zabrakło etui do przechowywania dozymetru, ale zestaw producenta jest optymalny i posiada wszystko co jest potrzebne do korzystania z urządzenia.

Zestaw jaki otrzymujemy po zakupie dozymetru

Obudowa została wykonana z tworzywa sztucznego dobrej jakości, elementy spasowane są poprawnie i nic nie skrzypi nawet przy mocniejszym uciskaniu, lewa strona dozymetru posiada otworki, które ułatwiają dostęp rozpadów beta do licznika GM. Wyświetlacz natomiast nie jest szczególnie chroniony, gdyż posiada ekran opornościowy i w tym wypadku nie było możliwości zamontowania szybki. Przyciski do kontroli dozymetru posiadają przyjemny klik i opór, istnieje także możliwość nawigacji przez skorzystanie z ekranu dotykowego. Soeks jest dość mały i bardzo dobrze układa się w kieszeni, jego wymiary to 117x52x22mm przy wadze 92g.

Dozymetr wyposażono w kolorowy wyświetlacz wykonany w technologii TFT, posiada wzorowe kąty widzenia, a nasycenie barw jest przyjemne dla oko, oprócz tego wyposażony został w digitizer, czyli dotyk opornościowy starego typu, ale jego czułość jest zaskakująco dobra i nie ma problemu korzystać z niego podczas noszenia nawet grubych rękawiczek. Na wyświetlaczu mieści się duża ilość informacji i został prawidłowo zagospodarowany.

Soeks Neo zasilany jest poprzez wbudowany akumulator, niestety jego pojemność nie została ujęta w specyfikacji, ale w pełni akumulator wystarczy na ponad 10h pomiarów przy ciągłym podświetleniu o najwyższym natężeniu, a nawet do 1000 w trybie uśpienia, więc może również pełnić rolę monitora promieniowania w mieszkaniu. Czas ładowania wynosi około półtorej godziny, a natężenie regulowane jest do wartości 0.7A, niestety skorzystano tutaj ze starego złącza micro USB zamiast obecnie stosowanego USB typu C.

Porównanie Soeks NEO z innymi dozymetrami

Sercem dozymetru jest dobrze znany i sprawdzony licznik GM typu SBM-20-1, ale współczesnej produkcji, przystosowany został do pomiaru promieniowania rentgenowskiego (x-ray), kwantów gamma i rozpadów beta, według specyfikacji zakres mierzonych energii promieniowania gamma zaczyna się od 0.1 MeV kończąc na 1.2 MeV, a dla rozpadów beta od 2 MeV do 3 MeV. Niestety nie podano jakim izotopem promieniotwórczym wzorcowano urządzenie, ale zapewne były to dane licznika GM kalibrowane dla mocy dawki pod Cez-137 lub Kobalt-60, tutaj należy także pamiętać, że ocena mocy dawki w każdym dozymetrze opartym o licznik Geigera kalibrowana jest pod energię z jednego wybranego izotopu, stąd też zazwyczaj wynik jest zaniżony lub zawyżony podczas pomiaru, urządzanie scyntylacyjne potrafią „wykryć” energię mierzonych kwantów gamma i wskazać dokładną ocenę skażenia.

Soek NEO, jego nazwa nie wzięła się znikąd, każdy przyjęta cząstka radioaktywna uaktywnia efekty wizualne w postaci świecących diod led w przycisku power i wzdłuż licznika GM, ledy podświetlają na kolor żółty podczas bezpiecznych wartości promieniowania, a na czerwony podczas wartości alarmowych.

Dozymetr dokonuje pomiaru w zakresie od 0.01 μSv/h do 1000 μSv/h, a przy surowych jednostkach od 1 do 100 000 CPM, czyli dość szeroki zakres pracy, idealny do pomiaru tła naturalnego, ale także znacznie poważniejszych skażeń. W dalszej części przetestuje zachowanie Soeksa podczas ekspozycji na wyższy poziom promieniowania by potwierdzić parametry dozymetru. Nie zabrakło także funkcji dawkomierza, bardzo przydatna opcja podczas dłuższych podróży czy ryzyka kontaktu z materiałami radioaktywnymi, pomaga ocenić moc przyjętej dawki promieniowania jonizującego.

Pomiar karty „Power of Nature” z zawartością Toru-232

Dostępne tryby pracy dozymetru:

• Measuring Radiation – Wyświetla obecny poziom promieniowania wraz z oceną (Normal – przy standardowym poziomie promieniowania, Elevated – gdy jest podwyższone powyżej wartości 0.4 μSv/h i Dangerous gdy wrośnie ponad 1.2 μSv/h), prócz tego mamy miniaturowy histogram, stan naładowania akumulatora, dawkę przyjętą, godzinę, słupek dokładności pomiaru, przycisk do resetu pomiaru i animacje koniczynek za każdym razem gdy zostanie zarejestrowana radioaktywna cząstka.
• Finding Radiation Source – Wyświetla obecny poziom promieniowania, ale ze zwiększoną dynamiką pomiaru, prócz tego dodano okienko z dokładniejszym słupkowym histogramem, widoczny jest również dawkomierz, stan naładowania akumulatora, słupek dokładności pomiaru.
• Accumulated Dose – Wyświetla dawkę przyjętą, czas ekspozycji plus część informacji w innych trybów wyświetlania jak obecny poziom promieniowania czy zegarek.
• History Mode – wyświetla zapisane wartości pomiarowe w pamięci urządzenia, nawigować po zapisanych blokach można korzystając ze strzałek

Ustawienia Soeks NEO

• Language – język menu, dostępny angielski i rosyjski
• Units – jenostki pomiarowe, do wyboru mamy μSv/h, mR/h i surowe CPM
• Back.Limit – konfigurowalny alarm przekroczenia poziomu promieniowania w zakresie od 0.3 μSv/h do 100 μSv/h
• Dose Limit – konfigurowalna wartości przyjętej dawki po przekroczeniu której uaktywni się alarm w zakresie od 0,01 mSv do 100 Sv
• Measuring – Average dla dokładniejszego pomiaru i fast zwiększająca dynamikę pomiarową
• Sound – sound enabled – zaznacz by włączyć dźwięk, button click uaktywnia sygnalizowanie wciskania fizycznych przycisków, sensor click uaktywnia akustyczną sygnalizację przyjętych cząstek radioaktywnych przez licznik Geigera, threshold bacg służy do aktywacji alarmu przekroczenia mocy dawki.
• Screen – brightness reguluje moc podświetlania ekranu, a opcja off time ustala czas po jakim ekran dozymetru zostanie wygaszony, ale zachowując prace dozymetr w tle.
• Power – Auto Off, opcja służy do ustalenia czasu wyłączenia urządzenia, jeśli chcemy by dozymetr cały czas pracował w tle, należy wyłączyć tę opcję ustawiając wartość jako „NO”
• History – czas zapisywania danych pomiarowych, 10 sekund lub co minutę
• Date/Time – ustawienia daty i godziny
• Lights – włącz lub wyłącz efekty wizualne, jeśli świecenie diod led podczas pracy dozymetru nam przeszkadza, możemy bez problemu je dezaktywować
• Full reset – przywróć ustawienia fabryczne dozymetru

Soeks NEO jak widać posiada sporo opcji konfiguracyjnych, nie zabrakło surowych jednostek CPM, pracy w tle, czy zapisu danych, niestety zapisanych danych prawdopodobnie nie da się przesłać do pc, nie znalazłem niestety takiej opcji i mogłem przeglądać je tylko w dozymetrze, szkoda.

Dynamika dozymetru nie jest szczególnie wysoka, zabrakło także szybkiej reakcji na wzrost poziomu promieniowania, podczas przyłożenia urządzenia do źródła promieniowania jonizującego należy dłuższy czas odczekać by uzyskać stabilny wynik, zmiana sposobu pomiaru z „average” na „Fast” działa wyłącznie na dynamikę pomiaru trybu „Finding Radiation Source” i w tym przypadku algorytm nie dość, że szybko reaguje na zmianę poziomu promieniowania wracając do tła naturalnego gdy dozymetr odłożymy daleko od źródła promieniowania to również szybko ocenia obecny poziom promieniowania gdy do niego przyłożymy, świetne rozwiązanie, gdyż tryb podstawowego pomiaru wciąż działa w tle.

Urządzenie sygnalizuje przyjęcie każdej cząstki radioaktywnej, poza tym jak wcześniej wspomniałem także uaktywnia wizualne efekty, które mi osobiście przypadały do gustu, jeśli będą przeszkadzać, można je całkowicie dezaktywować.

Dozymetria jak zawsze postanowiła przetestować zachowanie dozymetru podczas ekspozycji na znacznie wyższe skażenia radioaktywne, sprawdzając w ten sposób wydajność urządzenia i trzymanie wartości obiecanej specyfikacji zawartej w instrukcji – tutaj brawa, wartość jaką udało się uzyskać dokładnie zamknęła zakres pomiarowy zatrzymując się na 999 μSv/h.

Zapewne jesteście ciekawi jak wypada czułość Soeksa NEO, standardowo więc wykonane zostały testowe pomiary źródeł promieniowania wraz z innymi popularnymi urządzeniami, sprawdźmy jak na ich tle wypada bohater dzisiejszej recenzji.

*kliknij tabelkę aby ją powiększyć

Czułość Soeksa nie zawodzi, pokonuje praktycznie wszystkie chińskie dozymetry, jedynie F6000 można z nim zrównać, gdzie czasem wyższą czułość ma NEO, a czasem NUCTEST, jednak wyniki są zazwyczaj bardzo zbliżone do siebie, należy także zwrócić uwagę na fakt, że Terra-P zazwyczaj oferuje niższą czułość.

Podsumowując, dozymetr posiada dopracowane oprogramowanie, jego czułość jest na dobrym poziomie, zakres pomiarowy wystarczający do większości zastosowań, posiada dawkomierz i może działać w tle, a czas pracy na w pełni naładowanym akumulatorze jest przyzwoity, ekran dotykowy działa prawidłowo, nie zabrakło także surowych jednostek CPM, dodajmy do tego możliwość nabycia urządzenia w Polsce, minusem natomiast jest brak komunikacji z pc, filtra odcinającego rozpady beta do oceny mocy dawki gamma. Soeks NEO jest godny polecenia.

Plusy:

• Możliwość nabycia dozymetru w Polsce
• Dobra czułość
• Dobry dawkomierz i zakres pomiarowy do 999 μSv/h
• Możliwość pracy urządzenia w tle
• Sygnalizacja przyjętych cząstek radioaktywnych w postaci „klików”
• Surowe jednostki CPM
• Dobrej jakości wyświetlacz TFT
• Tryb poszukiwania źródeł promieniowania o wyższej dynamice
• Dużo dodatkowych informacji na każdym z dostępnych trybów pracy dozymetru
• Konfigurowalne progi alarmowe
• Ładne efekty wizualne
• Zapis danych w pamięci urządzenia

Minusy:

• Ładowanie przez stare złącze micro USB
• Brak filtra odcinającego cząstki beta do oceny mocy dawki gamma
• Brak komunikacji z PC

Dozymetr Licznik Geigera Radiation Monitor RM-9000

Kolejny dozymetr z Chin? Jak najbardziej, tym razem recenzja taniego dozymetru, który nazwą i częściowo wyglądem nawiązuje do Mazur Instruments, ale jest od niego znacznie tańszy, sprawdźmy czy RM-9000 wart jest zakupu.

Zestaw producenta obejmuje:

• Kartonowe pudełko
• Krotką instrukcję w języku Chińskim i Angielskim
• Dozymetr

Zestaw bardzo biedny, generalnie otrzymujemy po prostu sam dozymetr, ale jest to częściowo zrozumiałe spoglądając na niską cenę urządzenia.

Zestaw jaki otrzymujemy po zakupie dozymetru

Obudowa w całości wykonana jest z tworzywa sztucznego przyzwoitej jakości, spasowanie elementów jest poprawne, a obudowa nie ugina się i nie skrzypi pod naciekiem, natomiast w moim egzemplarzu wyświetlacz zamontowany jest krzywo, a po zdjęciu folii ochronnej szybka, a raczej grubsza folia łatwo się rysuje i w żaden sposób nie chroni wyświetlacza przed uszkodzeniami mechanicznymi. Do kontroli urządzenia oddano nam 5 przycisków, mają one dość ciężki klik, trzeba po prostu wciskać je dość mocno. Wymiary urządzenia są dokładnie takie same jak serii PUDIBEI NR, gdyż wykorzystano dokładnie tą samą obudowę. RM-9000 w jakimś stopniu jest szczelny, niestety nie posiada okienka dla rozpadów beta, ale podczas brudnych pomiarów o dużym zapyleniu czy ryzyku skażenia wnętrza dozymetru, polecam użycie woreczka strunowego.

Dozymetr wyposażono w mały kolorowy wyświetlacz TFT, który nie posiada szczególnie dobrych kątów widzenia, ale na szczęście nie wpływa to w żaden sposób na odczyt wyniku. Jasność podświetlenia jest stała i nie możliwości pracy w tle dozymetru.

Za zasilanie odpowiadają dwie baterie R6 których brak w komplecie z dozymetrem, mogą być to również akumulatorki, niestety producenta nie przewidział możliwości ładowania ich w dozymetrze. dlatego zawsze jesteśmy zmuszeni do ich wyjęcia i naładowania w ładowarce zewnętrznej, jednak demontaż nie wymaga użycia żadnych dodatkowych narzędzi. Czas pracy na jednym zestawie baterii alkalicznych wynosi ponad 30h i jest to przyzwoity wynik, gdyż wyświetlacze TFT są dość łase na energię.

Wewnątrz RM-9000 znajduje się szklany licznik GM typu M4011, który ostatnimi czasy rzadziej spotyka się już w chińskich konstrukcjach, jest to odpowiednik J321 i J305, tak samo jak i one przystosowany został do detekcji promieniowania x-ray, kwantów gamma i wysokoenergetycznych rozpadów beta. Urządzenie jest w stanie dokonać pomiaru od tła naturalnego 0.01 μSv/h po wartość 100 μSv/h, który uznać należy za podstawowy, a w dalszej części recenzji sprawdzimy go w praktyce. Zakres mierzonych energii nie został ujęty w instrukcji, ale z pominięciem tworzywa sztucznego, które stoi na przeszkodzie do detekcji cząstek beta wynosi około 50keV do 1.5MeV.

Ekran główny dozymetru wyświetla:

• Czas pomiaru
• Stan naładowania baterii
• Uśredniony wynik pomiaru
• konfigurowalny próg alarmowy
• Obecny poziom promieniowania w jednostkach μSv/h
• Histogram do 1 μSv/h – powyżej tej wartości

Niestety opcji praktycznie nie ma tu żadnych, zapomnieć możemy również o bardzo przydatnej opcji dawkomierza, przynajmniej nie zapomniano o alarmie przekroczenia ustalonej mocy dawki i akustycznej sygnalizacji przyjętych cząstek radioaktywnych i to w bardzo analogowym stylu, który bardzo polubiłem.

Dynamika pomiaru jest prawidłowa, wyświetlany wynik może nie jest zbyt stabilny, ale nie ma tu problemu z wybijaniem tła naturalnego powyżej wartości 0.25μSv/h, a dla dokładniejszego pomiaru mamy wartość uśrednioną.

RM-9000 podczas pomiaru ceramiki uranowej

Podczas pomiarów dozymetr sprawował się odpowiednio, niestety zabrakło tutaj algorytmu, który szybko by normalizował wskazania po przesunięciu dozymetru w inne miejsce bez skażenia, wynik opada wówczas dość mozolnie.

Postanowiłem jak zawsze dokonać test pracy dozymetru podczas podwyższonego poziomu promieniowania jonizującego by sprawdzić poprawności specyfikacji zawartej w instrukcji i tutaj ku mojemu zaskoczeniu dozymetr bez problemu mierzy powyżej obiecanego zakresu 100 μSv/h i uzyskuje wartości powyżej 400 μSv/h.

Tradycyjnie także wykonane zostało porównanie z innymi podobnymi konstrukcjami opartymi o liczniki GM, a w tym szklane J305, J321, SBM-20 czy nawet Ukraiński RD003. Sprawdźmy jak RM-9000 radzi sobie na tle konkurencji.

*kliknij w tabelkę aby ja powiększyć

Podsumowując, mam mieszane uczucia co do RM-9000, gdyż z jednej strony nadal jest to przydatne urządzenie, które bez problemu wykrywa nawet szkło uranowe o niskiej aktywności i posiada bardzo klimatyczną akustyczną sygnalizację przyjętych rozpadów, jednak jest zbyt uproszczone, nie posiada dawkomierza, okienka dla cząstek beta i robi wrażenie przyrządu stworzonego w pośpiechu oferującego jedynie podstawowe funkcję. Czy warto je kupić? Decyzję pozostawiam wam, ale również przypominam, że niewiele droższy jest FNIRSI GC-01.

Plusy:

• Niska cena
• Bardzo klimatyczna akustyczna sygnalizacja przyjętych cząstek w stylu analogowym
• Zakres pomiarowy powyżej 400 μSv/h wyższy niż wskazuje na to specyfikacja
• Łatwa wymiana baterii
• Konfigurowalny próg alarmowy przekroczenia mocy dawki
• Przyzwoita czułość jak na tani dozymetr

Minusy:

• Praktycznie brak opcji
• Brak surowych jednostek CPS lub CPM
• Brak funkcji dawkomierza
• Brak możliwości pracy dozymetru przy wygaszonym wyświetlaczu
• Brak okienka dla rozpadów beta
• Nie ma możliwości naładowania akumulatorków przez dozymetr
• Zamiast szybki wyświetlacza grubsza folia

Dozymetr Licznik Geigera FNIRSI GC-01

Dozymetr posiadam już od ponad roku, zdążyłem zauważyć, że cieszy dużą popularnością, gdyż wygląda obiecująco i jest po prostu tani, sprawdźmy czy mimo tego urządzenie jest dopracowane technicznie i trzyma parametry podane w instrukcji obsługi.

Zestaw producenta obejmuje:

• Pudełko obite wewnątrz pianką
• Certyfikat jakości
• Dokładną instrukcję obsługi w języku Chińskim i Angielskim
• Kabel USB typu C
• Dozymetr z folią na wyświetlaczu

Zestaw zważywszy na cenę urządzenia należy uznać za w pełni odpowiedni, szkoda tylko, że nie ma możliwości dokupienia etui.

Pierwsze co zaskakuje to solidnie wykonana obudowa z tworzywa sztucznego, która nie skrzypi i nie ugina się pod naciskiem, elementy spasowane są odpowiednio, a całość solidnie skręcona, niestety możemy natrafić na egzemplarz w którym przedni panel, czyli szybka i reszta elementu obok przycisków będzie nie do końca dobrze przymocowana i odstawać, niestety natrafiłem na takie dwa egzemplarze z sześciu, ale ogólnie urządzenie jest dość szczelne, plusem jest fakt, że bok urządzenia pokryto przyjemną w dotyku gumą, która zwiększa przyczepność dozymetru w dłoni. Przyciski są natomiast są z gumy i posiadają odpowiedni klik. Tył urządzenie niestety nie posiada oznaczenia umiejscowienia licznika GM, a tym bardziej żadnego okienka, trochę szkoda i nie rozumiem tego braku wykorzystania potencjału zamontowanego licznika GM. GC-01 nie jest mały, ale też nie można powiedzieć, że jest duży, wygodnie nosi się go w kieszeni, jego wymiary to 120x78x27mm.

Dozymetr wyposażono w wyświetlacz wykonany w technologii TFT o rozdzielczości 320×240, posiada dobre kąty widzenia i odwzorowanie barw, widoczność w słoneczny dzień nie jest szczególnie dobra, ale nadal pozwala odczytać wynik pomiaru. Zdecydowanym atutem jest wzorowe zagospodarowanie powierzchni wyświetlacza, który mieści w sobie ogrom informacji.

FNIRSI GC-01 wśród innych dozymetrów

Za zasilanie odpowiada wbudowany akumulator o pojemności 1100mAh co w połączeniu z wyświetlaczem TFT przy średniej mocy natężenia podświetlenia daje nam około 10h pracy na w pełni naładowanej baterii, moim zdaniem jest to wynik dość słaby, ale też nie najgorszy, gdyż cały czas mamy możliwość ładowania GC-01 przez port USB typu C, więc w tym celu bez problemu możemy wykorzystać nawet powerbanka. Szkoda, że nie ma możliwości całkowitego wygaszenia wyświetlacza i pracy urządzenia w tle, jedynie po kilku minutach braku aktywności obniżana jest moc podświetlenia. Czas ładowania akumulatora wynosi około 2h, a natężenie jest ograniczone do bezpiecznego 0.7A przy napięciu 5V, wyświetlacz posiada ikonkę baterii wskazującą poziom naładowania dozymetru.

GC-01 tak jak większość chińskich dozymetrów posiada szklany licznik GM typu J321, czyli odpowiednik J305, który przystosowany został do wykrywania promieniowania x-ray, kwantów gamma i wysokoenergetycznych cząstek beta. Tak jak wspominałem wcześniej, obudowa nie posiada okienka dla rozpadów beta, więc na przeszkodzie staje również tworzywo sztuczne obudowy, zakres mierzonych energii według instrukcji wynosi 48KeV do 1.5MeV, a dozymetr wzorcowany był cezem-137, tutaj należy także pamiętać, że ocena mocy dawki w każdym dozymetrze opartym o licznik Geigera kalibrowana jest pod energię z jednego wybranego izotopu, stąd też zazwyczaj wynik jest zaniżony lub zawyżony podczas pomiaru, urządzanie scyntylacyjne potrafią „wykryć” moc mierzonych kwantów gamma i wskazać dokładną ocenę skażenia.

GC-01 podczas pomiaru ceramiki barwionej solami uranu

Zakres pomiarowy według instrukcji wynosi od 0.00μSv/h kończąc na 1000μSv/h i w tym momencie pojawia się błąd w instrukcji, gdyż w nawiasie podali 10mSv/h, co dałoby 10.000μSv/h, stąd też początkowo nie wiadomo jaki zakres oferuje nam testowane urządzenie. Dozymetr posiada także dawkomierz, bardzo przydatna funkcja podczas podróży czy ryzyka kontaktu ze skażeniem radioaktywnym.

Dostępne tryby dozymetru:

• Ekran pierwszy – data, godzina, stan naładowania baterii, aktualny poziom promieniowania, wartość uśrednioną poziomu promieniowania, najwyżej zarejestrowaną wartość poziomu promieniowania, aktualnie ustawiony alarm dla mocy dawki i dawki przyjętej, przyjętą dawkę promieniowania i czas pracy dozymetru
• Ekran drugi – data, godzina, stan naładowania baterii, minimalnie zarejestrowana wartość promieniowania i maksymalna, około 20 minutowy histogram graficzny, obecny poziom promieniowania i czas pracy dozymetru

Dłuższe wciśnięcie przycisku oznaczonego kołem zębatym wywołuje menu ustawień GC-01:

• Set Unit – możemy ustawić jednostkę pomiarową, a do wyboru mamy μSv/h, μGy/h, mR/h, CPS i CPM
• Set Alarm – pozwala ustawić próg alarmowy dla mocy dawki i dawki przyjętej
• Sys Clock – Ustawia datę i godzinę dozymetru
• Alarm Mode – możemy wybrać sposób sygnalizacji alarmowej ledowej, wibracyjnej i akustycznej, funkcję te można mieszać dowolnie
• Set Disp – regulacja poziomu podświetlania i wybór języku urządzenia

Dozymetr więc posiada trochę opcji konfiguracyjnych, a nawigacja po menu jest intuicyjna, cieszy możliwość aktywacji jednostek surowych CPS i CPM, czy konfigurowalnego alarmu dla mocy dawki i dawki przyjętej, według instrukcji także możliwe jest aktualizowanie dozymetru poprzez PC lub laptop.

Fnirsi GC-01 widok na opcje konfiguracyjne

Dynamika pomiaru GC-01 jest wysoka, a nawet zbyt wysoka, stąd też tło naturalne potrafi wyskoczyć do wartości 0.46μSv/h, tutaj na pomoc przychodzi nam średnia pomiarowa, szkoda, że zabrakło opcji, która by umożliwiła zmniejszenie czasu uśredniania poziomu promieniowania, co zmniejszyło by fluktuacje wskazań.

UWAGA: Aktualizacja oprogramowania dozymetru do wersji v1.5 eliminuje błąd wysokiej dynamiki pomiaru i przesadnych wskazań dla tła naturalnego.

GC-01 niestety nie wydaje akustycznej sygnalizacji przyjętych cząstek, jedynie pozostaje nam migająca dioda, oczywiści jeśli posiadamy umiejętności lutowania, możemy bez problemu taki ticker dodać samemu korzystając z tej instrukcji.

Oczywiście nie byłbym sobą gdybym nie sprawdził zachowania dozymetru na wyższą ekspozycję promieniowania, maksymalna wartość jaką udało mi się osiągnąć wyniosła lekko powyżej 900 μSv/h, tak więc można spokojnie przyjąć, że do 1 mSv/h pomiar dokonać można, jednak nie udało mi się potwierdzić czy również powyżej tej wartości.

Dozymetria także wykonała dla was test porównawczy czułość dozymetru z innymi podobnymi konstrukcjami opartymi o liczniki GM SBM-20, RD003, J305 czy HH614, sprawdźmy jak GC-01 wypada na tle konkurencji.

*Naciśnij tabelkę by ją powiększyć

Wyniki pomiaru często są zbliżone do tych wykonanych przez GM-300A, poza tym czułość jest wyższa niż w popularnym BR-9C, ale niższa już znacznie od F6000, czy urządzeń wykorzystujących SBM-20, jednak nadal pozostaje w pełni wystarczalna do ochrony przed promieniowaniem jonizującym.

Podsumowując, dozymetr jest tani, dobrze wykonany, oprogramowanie nie posiada błędów, a zakres pomiarowy jest szeroki, dodajmy do tego dawkomierz, programowalny alarm i przyzwoitą czułość na rozpady beta, co daje nam jedną z lepszych ofert obecnie na rynku budżetowych dozymetrów, minusem natomiast jest dość krótki czas pracy na jednym ładowaniu i problem z kontrolą jakości przedniego panelu. Ogólnie polecam, tanio i dobrze.

Plusy:

• Niska cena
• Szeroki zakres pomiarowy
• Solidna obudowa
• Programowalny alarm optyczny, akustyczny i wibracyjny
• Złącze USB typu C umożliwające także aktualizację oprogramowania
• Surowe jednostki CPS i CPM
• Przyzwoita czułość zważywszy na cenę urządzenia
• Dobrej jakości wyświetlacz TFT
• Wewnątrz dodatkowa bateria dla zegarka i licznika lifetime

Minusy:

• Może trafić się egzemplarz z źle doklejonym panelem przednim
• Brak akustycznej sygnalizacji przyjętych cząstek radioaktywnych
• Dość krótki czas pracy na jednym ładowaniu
• Brak okienka dla rozpadów beta
• Brak możliwości wydłużenia średniej pomiarowej

Dozymetr osobisty CESTSEN GM-300A

Pamiętacie recenzję udanego modelu GM-100A? Onetestinc.com przygotował trzy modele z nowej serii GM-300, pierwszy recenzowany to podstawowy model oznaczony jako GM-300A, do nabycia jest choćby na oficjalnej stronie producenta.

Testowane urządzenie posiada oprogramowanie w wersji v2.4

Standardowy zestaw producenta obejmuje:

• Kartonowe pudełko
• Twarde etui dobrej jakości na suwak
• Kabel USB typu C do ładowania dozymetru
• Instrukcję obsługi w języku angielskim
• Dozymetr GM-300A

Zestaw na plus, nie zabrakło niczego, etui jest bardzo przydatne do przechowywania urządzenia, a i przy okazji mieści w sobie dodatkowe akcesoria.

Prezentacja zestawu producenta

Obudowa wykonana została w pełni z tworzywa sztucznego i przypomina większą wersję GM-100A, spasowanie elementów jest poprawne, dozymetr nie wydaje żadnych dziwnych dźwięków podczas ucisku. Praca przycisków do kontroli dozymetru ma odpowiedni klik i korzystanie z nich nie sprawia problemu. Tył urządzenia posiada otworki względem umiejscowienia licznika GM dla rozpadów beta, dodatkowo zabezpieczony pianką. Dozymetr sam w sobie jest względnie mały, idealnie układa się w kieszeni i noszenie go przy sobie jest wygodne. Wyświetlacz posiada dwie folie ochronne, warto o tym pamiętać, gdyż na pierwszy rzut oka może wydawać się, że otrzymaliśmy egzemplarz z porysowaną szybką wyświetlacza.

GM-300A posiada wyświetlacz typu TFT o dobrych kątach widzenia, niestety jego rozdzielczość nie jest mi znana, a widoczność w świetle dziennym nie zachwyca, ale pozwala nadal odczytać wynik, całkiem możliwe, że lepszym i bardziej energooszczędnym rozwiązaniem by było zastosowanie wyświetlacza monochromatycznego. Istnieje jednak możliwość ustawienia poziomu podświetlania, co też w dużym stopniu może ratować podczas pomiarów w słońcu.

Za zasilanie odpowiada akumulatorek typu 18650 o pojemności 2200mAh i jest to zdecydowanym atutem urządzenia. czas ładowania co prawda wynosi około 5h, ale możemy nasz dozymetr ładować przez złącze USB typu C wykorzystując do tego powerbank, ładowarkę od telefonu, czy po prostu laptop. Czas pracy urządzenia na w pełni naładowanym akumulatorze w cyklu mieszanym, gdzie często wyświetlacz jest wygaszony wynosi powyżej 100h i jest to dobry wynik. Na wyświetlaczu, po wciśnięciu jakiegokolwiek przycisku nie zabrakło ikony wyświetlającej stanu baterii z czterema segmentami.

Podstawowa wersja oznaczona jako GM-300A posiada szklany licznik GM typu J305 znany z wielu innych dozymetrów, który umożliwia pomiar promieniowania x-ray, kwantów gamma i częściowo wysokoenergetycznych cząstek beta, dodatkowe otworki z tyłu urządzenia tworzą okienko dla rozpadów beta, niestety są dość małe, ale nadal korzystnie wpływają na poprawę czułości w zakresie detekcji rozpadów beta. Zakres mierzonych energii według instrukcji mieści się w 40keV kończąc na 1.5MeV. Należy także pamiętać, że ocena mocy dawki w każdym dozymetrze opartym o licznik Geigera kalibrowana jest pod energię z jednego wybranego izotopu, stąd też zazwyczaj wynik jest zaniżony lub zawyżony, urządzanie scyntylacyjne potrafią „ocenić” moc mierzonych kwantów gamma i wskazać dokładną ocenę skażenia.

Porównanie dozymetru z innymi popularnymi modelami

GM-300A posiada zakres pomiarowy zaczynający się od 0.05μSv/h kończąc na 1000μSv/h, więc bez problemu dokona pomiaru tła naturalnego, ale także znacznie większych skażeń, gdzie w domowych warunkach wynik ten jest praktycznie nie do osiągnięcia, szkoda jednak, że nie pokuszono się o poszerzenie tego zakresu. Dozymetr także posiada wbudowany dawkomierz, mierzy więc dawkę przyjętą, bardzo przydatny dodatek.

Dostępne tryby dozymetru:

• Moc dawki gamma w jednostkach μSv/h
• Moc dawki gamma w jednostkach mR/h
• Surowe jednostki CPS
• Tryb tekstowy posiadający dawkomierz, najwyżej zarejestrowaną wartość poziomu promieniowania i czas zbierania danych
• Godzinny histogram wyświetlający zebraną krzywą podczas naszego pomiaru – bardzo fajna opcja, zważywszy na aż godzinne zbieranie danych

Dłuższe wciśnięcie środkowego przycisku menu wywołuje ustawienia GM-300A:

• Sample Mode – Faster lub Smooth, czyli czas uśredniania wyniku, jeśli stawiamy na dynamikę pomiaru kosztem precyzji, wybieramy opcję faster, opcja smooth wydłuża czas uśredniania, co wpływa na precyzję kosztem dynamiki wskazań.
• Alarm – Możliwość dokładnego ustawienia progu alarmu dla mocy gamma i dawki przyjętej, alarm akustyczny i wibracyjny
• Calibration – Współczynnik kalibracji dla J305, standardowo ustawione na 100.
• Dose – Czas zbierania dawki przyjętej i możliwość wyzerowania
• Language – Zmiana jezyka menu, mamy do wyboru Chiński lub Angielski
• Display – Lighten: Czas podświetlania / Contrast: moc podświetlania ekranu / Lightened: włącz lub wyłącz podświetlanie ekranu

Urządzenie posiada wiele opcji, a jego konfiguracja jest dość prosta, niestety sama nawigacja po ustawieniach mogłaby być bardziej intuicyjna, szkoda też, że brakuje łączności z PC, poza tym nie zabrakło tutaj bardzo przydatnych opcji jak czasu podświetlenia po którym urządzenie przechodzi w tryb uśpienia, surowych jednostek CPS, konfigurowalnego alarmu.

Dozymetr posiada dobry algorytm pomiarowy, do wyboru mamy dokładny pomiar jak i szybki, oba sprawdzają się w zależności od sytuacji, jeśli potrzebujemy bardziej stabilnego wyniku, korzystany z opcji „smooth”, jeśli jednak zależy nam na dynamice, należy skorzystać z funkcji „fast”

GM-300A wydaje głośne kliki z każdą przyjętą cząstką, niestety nie ma żadnego skrótu, który by umożliwiał ich szybkie wyciszenie, czasem mi tego brakowało, ale mimo wszystko cieszy sama obecność akustycznej sygnalizacji.

GM-300A podczas pomiaru ceramiki uranowej

Wykonałem również test wystawiając dozymetr na wyższy poziom promieniowania i nie było problemu z osiągnięciem zakresu 1000μSv/h i… jego przekroczeniem, jednostki zostały wówczas zmienione na mSv/h osiągając wartość 1.20mSv/h (1200μSv/h), bardzo miłe zaskoczenie, nie znam niestety całkowitego zakresu pomiarowego, ale przewyższa specyfikację.

Standardowo wykonałem test porównawczy z innymi popularnymi dozymetrami, a w tym z takimi, które również wykorzystują szklany licznik GM J305, sprawdźmy jak wypada GM-300A w porównaniu.

*Naciśnij tabelkę by ją powiększyć

W pierwszej kolejności przypominam, że jest to podstawowa wersja z serii GM-300A i po teście wynika, że czułość jest wyższa niż w BR-9C, HFS-P3, ale niższa już od NR-1050 czy QA060, mimo zastosowaniu okienka pomiarowego. Ogólnie czułość jest w pełni wystarczająca nawet do pomiaru lekko aktywnego szkła uranowego, więc wciąż spełnia swoją role odpowiednio.

Podsumowując, GM-300A to udany dozymetr, co prawda jego czułość by mogła być wyższa, ale otrzymujemy dopracowane urządzenie, które dokonuje pomiaru nawet powyżej zakresu zawartego w specyfikacji i nie zatyka się, działa dość długo na baterii i posiada dobrze przemyślane opcje. Osobiście przypadł mi do gustu i chętnie z niego korzystam.

Plusy:

• Porządne wykonanie
• Dobry zestaw producenta
• Okienka dla rozpadów beta
• Szeroki zakres pomiarowy przewyższający specyfikację 1000μSv/h
• Surowe jednostki pomiarowe
• Funkcja dawkomierza
• Konfigurowalna dynamika pomiaru
• Całkiem długi czas pracy na w pełni naładowanym akumulatorze
• Konfigurowalna funkcja alarmu akustycznego i wibracyjnego
• Praca dozymetru w czasie uśpienia
• Godzinny histogram

Minusy:

• Długi czas ładowania akumulatorka
• Widoczność w słońcu mogłaby być lepsza
• Brak skrótu dla wyłączenia akustycznej sygnalizacji przyjęcia kwantów
• Brak łączności z PC
• Brak filtra dla oceny mocy dawki gamma
• Mało intuicyjne menu

Miernik Promieniowania Elektromagnetycznego ERICKCHILL ER02

Dziś chciałbym zapoznać was z miernikiem promieniowania elektromagnetycznego ERICKCHILL ER02, nabyć go można bez problemu w dobrej cenie choćby na amazonie, czy bezpośrednio u producenta. Sprawdźmy co oferuje urządzenie i czy warte jest zakupu.

Tylko na Dozymetrii mamy dla was promocję na zakup ER02 w niższej cenie, oferta ważna do końca sierpnia na Aliexpress wpisując kod zniżkowy NTVCKALU50EY cena obniży się o 35% wraz z dodatkową zniżkową o wartości 2$

Zestaw producenta obejmuje:

• Pudełko
• Instrukcja obsługi, niestety bez tłumaczenia na Polski, ale jest między innymi po Angielsku
• kabel micro USB do ładowania urządzenia
• Miernik z folią na ekranie

Zestaw dość podstawowy, zabrakło jedynie etui do wygodnego przechowywania urządzenia

Pełen zestaw producenta jaki otrzymujemy po zakupie miernika ER02

Obudowa od samego otworzenie pudełka i wzięcia urządzenia do ręki sprawia solidne wrażenie, dobrze leży w dłoni, nic nie skrzypi i nie trzeszczy, jest bardzo dobrze spasowana i posiada ogumiony tył i boczne części dla lepszego chwytu, wyświetlacz standardowo chroni folia, która niestety szybko się rysuje, ale przez jakiś czas może służyć jako ochrona szybki wyświetlacza. Miernik jest dość lekki, jego waga wynosi 147g przy wymiarach 69mm x 31mm x 147mm, a obudowa pozwala na dokonywanie pomiaru w zakresie temperatur od 0℃ do 50℃.

ER02 zasilany jest przez wbudowany akumulator o pojemności 1000mAh, który wystarczy na około 15h przy najsłabszym podświetleniu, jest to moim zdaniem dobry wynik, a samo urządzenie można w każdej chwili podładować korzystając choćby z powerbanka, trochę szkoda jedynie, że nie zastosowano tutaj złączą USB typu C, mamy starsze micro USB. Proces ładowania od całkowicie wyczerpanego akumulatora do 100% trwa około 2h.

ER02 korzysta z 2,4 calowego kolorowego wyświetlacza wykonanego w technologii TFT, istnieje możliwość wybrania mocy podświetlenia w dwóch dostępnych natężeń, jaśniejsze sprawdza się na zewnątrz gdy ciemniejsze idealne jest do pomiarów w domu i pozwala zaoszczędzić energię. Jakość wyświetlacza należy pochwalić, posiada bardzo dobre kąty widzenia, a obraz jest wyraźny.

ERICKCHILL ER02 posiada możliwość pracy w trzech trybach pomiarowych:

• Elektryczne – 5Hz ~ 3500MHz (1 V/m – 1999  V/m )
• Magnetyczne – 5Hz ~ 3500MHz (0.01 μT – 99.99  μT )
• Radiowe – 1MHz ~ 10GHz (0.01 mW/m2 – 1800 mW/m2)

Tryb RF (Radio Frequency – Radiowe) służy między innymi do pomiaru promieniowania sieci wifi, GSM, zakres jego pracy bez problemu pokrywa również częstotliwości sieci 5G, czyli obecnie wykorzystywane 700 mhz jak i również planowane w Polsce 3,4-3,7 Ghz . Warto także nadmienić, że reaguje także na wszystkie generacje sieci GSM (GPRS, EDGE, UMTS, HSDPA, LTE).

Tryb Magnetic (Magnetic field) służy do pomiaru pola magnetycznego, reaguje natychmiastowo na laptopy, głośniki, telewizory i inne urządzenia generujące pole magnetyczne

Tryb Electric (Electric Field – pole elektryczne) służy do pomiaru gniazdek elektrycznych, laptopów, monitorów jak i również telefonów oraz wszystkich urządzeń elektrycznych.

Dostępne tryby pracy miernika ER02:

GRAPH – możliwość przejścia w graficzny tryb pomiaru, a przy dłuższym wciśnięciu uaktywnić ciemny motyw wyświetlacza

Sound – uaktywnia akustyczną sygnalizację wzrostu poziomu promieniowania, dźwięk narasta wraz ze wzrostem wskazań

Mode – tryb pomiaru Electric / Magnetic i RF

MG/UG – jednostka pomiarowa dla pomiaru pola magnetycznego μT lun MG

AVG/MAX – tryb wyświetlania poziomu promieniowania uśredniony lub maksymalnie zarejestrowana wartość

HOLD – pozwala uaktywnia pauzę dla zachowania obecnego wyniku pomiarowego, przycisk ten również służy to wyłączenia urządzenia.

Podczas testów miernik sprawdzał się dobrze, reagował na testowe urządzenia, co można zauważyć na filmie, także bez problemu wykrywa linie wysokiego napięcia czy maszty GSM, co prawda w porównaniu z Trifield TF2 czułość wypada gorzej, ale różnica cen obu urządzeń jest kolosalna.

Podsumowując jest to bardzo udany miernik promieniowania elektromagnetycznego, w cenie mieszącej się na urządzenie z niskiej półki otrzymujemy sprzęt, który jest typowo średnio półkowy i może bez problemu znaleźć zastosowanie w typowo domowych pomiarach, polecam.

Plusy:

• Niska Cena
• Porządne wykonanie
• Dobra czułość
• Reaguje na praktycznie wszystkie emitery promieniowania elektromagnetycznego
• Dźwiękowa sygnalizacja wzrostu wskazań i funkcja alarmu
• Ciemny motyw możliwy do szybkiej aktywacji

Minusy:

• Micro USB zamiast USB typu C do ładowania urządzenia
• Łatwo rysująca się folia
• Brak etui w zestawie