Recenzowany dziś Soeks jest niedawno wypuszczonym na rynek dozymetrem z serii 01M, łączy ze sobą funkcjonalność poprzednich wersji, ale także wiele ciekawych usprawnień, zapraszam do zapoznania się z jego testem.
Urządzenie posiada dystrybucję na rynku Polskim, sprzęt można nabyć poprzez zakup na stronie Srtech.pl wraz z gwarancją
Zestaw producenta obejmuje:
- Kartonowe pudełko
- Instrukcja obsługi w języku angielskim
- Kabel micro USB
- Ładowarka 1A
- Dozymetr
Jak zawsze szkoda, że zabrakło etui do przechowywania dozymetru, ale zestaw producenta jest optymalny i posiada wszystko co jest potrzebne do korzystania z urządzenia.
Obudowa została wykonana z tworzywa sztucznego dobrej jakości, elementy spasowane są poprawnie i nic nie skrzypi nawet przy mocniejszym uciskaniu, lewa strona dozymetru posiada otworki, które ułatwiają dostęp rozpadów beta do licznika GM. Wyświetlacz natomiast nie jest szczególnie chroniony, gdyż posiada ekran opornościowy i w tym wypadku nie było możliwości zamontowania szybki. Przyciski do kontroli dozymetru posiadają przyjemny klik i opór, istnieje także możliwość nawigacji przez skorzystanie z ekranu dotykowego. Soeks jest dość mały i bardzo dobrze układa się w kieszeni, jego wymiary to 117x52x22mm przy wadze 92g.
Dozymetr wyposażono w kolorowy wyświetlacz wykonany w technologii TFT, posiada wzorowe kąty widzenia, a nasycenie barw jest przyjemne dla oko, oprócz tego wyposażony został w digitizer, czyli dotyk opornościowy starego typu, ale jego czułość jest zaskakująco dobra i nie ma problemu korzystać z niego podczas noszenia nawet grubych rękawiczek. Na wyświetlaczu mieści się duża ilość informacji i został prawidłowo zagospodarowany.
Soeks Neo zasilany jest poprzez wbudowany akumulator, niestety jego pojemność nie została ujęta w specyfikacji, ale w pełni akumulator wystarczy na ponad 10h pomiarów przy ciągłym podświetleniu o najwyższym natężeniu, a nawet do 1000 w trybie uśpienia, więc może również pełnić rolę monitora promieniowania w mieszkaniu. Czas ładowania wynosi około półtorej godziny, a natężenie regulowane jest do wartości 0.7A, niestety skorzystano tutaj ze starego złącza micro USB zamiast obecnie stosowanego USB typu C.
Sercem dozymetru jest dobrze znany i sprawdzony licznik GM typu SBM-20-1, ale współczesnej produkcji, przystosowany został do pomiaru promieniowania rentgenowskiego (x-ray), kwantów gamma i rozpadów beta, według specyfikacji zakres mierzonych energii promieniowania gamma zaczyna się od 0.1 MeV kończąc na 1.2 MeV, a dla rozpadów beta od 2 MeV do 3 MeV. Niestety nie podano jakim izotopem promieniotwórczym wzorcowano urządzenie, ale zapewne były to dane licznika GM kalibrowane dla mocy dawki pod Cez-137 lub Kobalt-60, tutaj należy także pamiętać, że ocena mocy dawki w każdym dozymetrze opartym o licznik Geigera kalibrowana jest pod energię z jednego wybranego izotopu, stąd też zazwyczaj wynik jest zaniżony lub zawyżony podczas pomiaru, urządzanie scyntylacyjne potrafią „wykryć” energię mierzonych kwantów gamma i wskazać dokładną ocenę skażenia.
Soek NEO, jego nazwa nie wzięła się znikąd, każdy przyjęta cząstka radioaktywna uaktywnia efekty wizualne w postaci świecących diod led w przycisku power i wzdłuż licznika GM, ledy podświetlają na kolor żółty podczas bezpiecznych wartości promieniowania, a na czerwony podczas wartości alarmowych.
Dozymetr dokonuje pomiaru w zakresie od 0.01 μSv/h do 1000 μSv/h, a przy surowych jednostkach od 1 do 100 000 CPM, czyli dość szeroki zakres pracy, idealny do pomiaru tła naturalnego, ale także znacznie poważniejszych skażeń. W dalszej części przetestuje zachowanie Soeksa podczas ekspozycji na wyższy poziom promieniowania by potwierdzić parametry dozymetru. Nie zabrakło także funkcji dawkomierza, bardzo przydatna opcja podczas dłuższych podróży czy ryzyka kontaktu z materiałami radioaktywnymi, pomaga ocenić moc przyjętej dawki promieniowania jonizującego.
Dostępne tryby pracy dozymetru:
- Measuring Radiation – Wyświetla obecny poziom promieniowania wraz z oceną (Normal – przy standardowym poziomie promieniowania, Elevated – gdy jest podwyższone powyżej wartości 0.4 μSv/h i Dangerous gdy wrośnie ponad 1.2 μSv/h), prócz tego mamy miniaturowy histogram, stan naładowania akumulatora, dawkę przyjętą, godzinę, słupek dokładności pomiaru, przycisk do resetu pomiaru i animacje koniczynek za każdym razem gdy zostanie zarejestrowana radioaktywna cząstka.
- Finding Radiation Source – Wyświetla obecny poziom promieniowania, ale ze zwiększoną dynamiką pomiaru, prócz tego dodano okienko z dokładniejszym słupkowym histogramem, widoczny jest również dawkomierz, stan naładowania akumulatora, słupek dokładności pomiaru.
- Accumulated Dose – Wyświetla dawkę przyjętą, czas ekspozycji plus część informacji w innych trybów wyświetlania jak obecny poziom promieniowania czy zegarek.
- History Mode – wyświetla zapisane wartości pomiarowe w pamięci urządzenia, nawigować po zapisanych blokach można korzystając ze strzałek
Ustawienia Soeks NEO
- Language – język menu, dostępny angielski i rosyjski
- Units – jenostki pomiarowe, do wyboru mamy μSv/h, mR/h i surowe CPM
- Back.Limit – konfigurowalny alarm przekroczenia poziomu promieniowania w zakresie od 0.3 μSv/h do 100 μSv/h
- Dose Limit – konfigurowalna wartości przyjętej dawki po przekroczeniu której uaktywni się alarm w zakresie od 0,01 mSv do 100 Sv
- Measuring – Average dla dokładniejszego pomiaru i fast zwiększająca dynamikę pomiarową
- Sound – sound enabled – zaznacz by włączyć dźwięk, button click uaktywnia sygnalizowanie wciskania fizycznych przycisków, sensor click uaktywnia akustyczną sygnalizację przyjętych cząstek radioaktywnych przez licznik Geigera, threshold bacg służy do aktywacji alarmu przekroczenia mocy dawki.
- Screen – brightness reguluje moc podświetlania ekranu, a opcja off time ustala czas po jakim ekran dozymetru zostanie wygaszony, ale zachowując prace dozymetr w tle.
- Power – Auto Off, opcja służy do ustalenia czasu wyłączenia urządzenia, jeśli chcemy by dozymetr cały czas pracował w tle, należy wyłączyć tę opcję ustawiając wartość jako „NO”
- History – czas zapisywania danych pomiarowych, 10 sekund lub co minutę
- Date/Time – ustawienia daty i godziny
- Lights – włącz lub wyłącz efekty wizualne, jeśli świecenie diod led podczas pracy dozymetru nam przeszkadza, możemy bez problemu je dezaktywować
- Full reset – przywróć ustawienia fabryczne dozymetru
Soeks NEO jak widać posiada sporo opcji konfiguracyjnych, nie zabrakło surowych jednostek CPM, pracy w tle, czy zapisu danych, niestety zapisanych danych prawdopodobnie nie da się przesłać do pc, nie znalazłem niestety takiej opcji i mogłem przeglądać je tylko w dozymetrze, szkoda.
Dynamika dozymetru nie jest szczególnie wysoka, zabrakło także szybkiej reakcji na wzrost poziomu promieniowania, podczas przyłożenia urządzenia do źródła promieniowania jonizującego należy dłuższy czas odczekać by uzyskać stabilny wynik, zmiana sposobu pomiaru z „average” na „Fast” działa wyłącznie na dynamikę pomiaru trybu „Finding Radiation Source” i w tym przypadku algorytm nie dość, że szybko reaguje na zmianę poziomu promieniowania wracając do tła naturalnego gdy dozymetr odłożymy daleko od źródła promieniowania to również szybko ocenia obecny poziom promieniowania gdy do niego przyłożymy, świetne rozwiązanie, gdyż tryb podstawowego pomiaru wciąż działa w tle.
Urządzenie sygnalizuje przyjęcie każdej cząstki radioaktywnej, poza tym jak wcześniej wspomniałem także uaktywnia wizualne efekty, które mi osobiście przypadały do gustu, jeśli będą przeszkadzać, można je całkowicie dezaktywować.
Dozymetria jak zawsze postanowiła przetestować zachowanie dozymetru podczas ekspozycji na znacznie wyższe skażenia radioaktywne, sprawdzając w ten sposób wydajność urządzenia i trzymanie wartości obiecanej specyfikacji zawartej w instrukcji – tutaj brawa, wartość jaką udało się uzyskać dokładnie zamknęła zakres pomiarowy zatrzymując się na 999 μSv/h.
Zapewne jesteście ciekawi jak wypada czułość Soeksa NEO, standardowo więc wykonane zostały testowe pomiary źródeł promieniowania wraz z innymi popularnymi urządzeniami, sprawdźmy jak na ich tle wypada bohater dzisiejszej recenzji.
Czułość Soeksa nie zawodzi, pokonuje praktycznie wszystkie chińskie dozymetry, jedynie F6000 można z nim zrównać, gdzie czasem wyższą czułość ma NEO, a czasem NUCTEST, jednak wyniki są zazwyczaj bardzo zbliżone do siebie, należy także zwrócić uwagę na fakt, że Terra-P zazwyczaj oferuje niższą czułość.
Podsumowując, dozymetr posiada dopracowane oprogramowanie, jego czułość jest na dobrym poziomie, zakres pomiarowy wystarczający do większości zastosowań, posiada dawkomierz i może działać w tle, a czas pracy na w pełni naładowanym akumulatorze jest przyzwoity, ekran dotykowy działa prawidłowo, nie zabrakło także surowych jednostek CPM, dodajmy do tego możliwość nabycia urządzenia w Polsce, minusem natomiast jest brak komunikacji z pc, filtra odcinającego rozpady beta do oceny mocy dawki gamma. Soeks NEO jest godny polecenia.
Plusy:
- Możliwość nabycia dozymetru w Polsce
- Dobra czułość
- Dobry dawkomierz i zakres pomiarowy do 999 μSv/h
- Możliwość pracy urządzenia w tle
- Sygnalizacja przyjętych cząstek radioaktywnych w postaci „klików”
- Surowe jednostki CPM
- Dobrej jakości wyświetlacz TFT
- Tryb poszukiwania źródeł promieniowania o wyższej dynamice
- Dużo dodatkowych informacji na każdym z dostępnych trybów pracy dozymetru
- Konfigurowalne progi alarmowe
- Ładne efekty wizualne
- Zapis danych w pamięci urządzenia
Minusy:
- Ładowanie przez stare złącze micro USB
- Brak filtra odcinającego cząstki beta do oceny mocy dawki gamma
- Brak komunikacji z PC