Geiger Counter Milerd HiStand

Ostatnio zastanawiałem się, czy dozymetr może jeszcze czymś mnie zaskoczyć, jedna funkcja dziś recenzowanego urządzenia posiada coś, czego nie miał jeszcze żaden inny dozymetr, który miałem okazję testować. Swojego HiStanda nabyłem w Polskiej dystrybucji Srtech.pl. Zapraszam do zapoznania się z wynikami testów.

Zestaw producenta obejmuje:

Pudełko
Instrukcja obsługi w instrukcji Polskiej (oczywiście tylko w Polskiej dystrybucji)
Karabińczyk
Świetnej jakości kabel USB typu C
Dozymetr

Zestaw bardzo pozytywny, jedynie może brakować etui z zaczepem do paska, który by ułatwił noszenie dozymetru.

Zestaw jaki otrzymujemy po zakupie dozymetru

Obudowa w pełni została wykonana z tworzywa sztucznego wysokiej jakości, spasowanie jest idealne, gdyż dozymetr posiada certyfikat szczelności IP66, który przewiduje:

ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem
ochrona pyłoszczelna
ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony

Stąd też nie ma obawy przed używaniem dozymetru podczas deszczu, czy w miejscach o wysokim zapyleniu. Obudowa podczas uciskania nie wydaje żadnych dźwięków, a dodatkowo pokryta jest gumą dla lepszego chwytu. Tył ukazuje licznik GM widziany przez szybkę o dość sporej grubości, może mieć to wpływa na czułość urządzenia, ale tym zajmiemy się w dalszej części testu. Dozymetr jest dość mały, ale i długi, stąd też nie układa się idealnie w kieszeni, jego wymiary to 150 x 30 x 22mm przy wadze około 100g.

HiStand został wyposażony w malutki 1.1 calowy wyświetlacz TFT bardzo dobrej jakości, kąty widzenia są świetne, a nasycenie barw miłe dla oka, niestety nie jest szczególnie energooszczędny, ale dzięki małym wymiarom nie jest ekstremalnie łasy na energię, a mimo swoich wymiarów mieści sporo informacji. Zabrakło niestety możliwości zmiany poziomu podświetlania, ale widoczność w słońcu jest na szczęście poprawna.

Za zasilanie odpowiada mały wbudowany akumulator Litowo-polimerowy o pojemności 400mAh, który wystarcza na około 30 dni pracy w cyklu mieszanym, czyli w sytuacji gdy większość czasu urządzenie pracuje przy wygaszonym ekranie, a o stanie naładowania informuje ikonka baterii jak i również procentowo jedno z dostępnych ekranów urządzenia. Standardowe ładowanie dozymetru trwa około 2h i odbywa się przez port USB typu C zasłonięty gumową zaślepką lub przez panel fotowoltaiczny, tutaj należy podkreślić, że podczas umiarkowanie słonecznej pogody udawało mi się utrzymywać akumulator naładowany w 30-40% przez tygodnie.

HiStand korzysta z popularnego i sprawdzonego rozwiązania, czyli Licznika GM typu SBM-20-1 znanego z wielu dozymetrów, tył urządzenia co prawda posiada szybkę z tworzywa sztucznego przez które idealnie widoczne jest umiejscowienie elementu pomiarowego, ale może mieć to taki sam niekorzystny wpływ jak zamykanie licznika GM w obudowie, jednak tutaj zyskiem jest szczelność urządzenia i większa odporność na mechaniczne uszkodzenia, stąd też rozwiązanie tego typu jest zrozumiałe. Niestety instrukcja nie wspomina o zakresie mierzonych energii. Urządzenie dokonuje pomiaru promieniowania rentgenowskiego, kwantów gamma i cząstek beta o wysokiej energii. Dozymetr wzorcowany był prawdopodobnie Cezem-137 lub Kobaltem-60, a dla przypomnienia warto wspomnieć, że każdy liczniki GM nie potrafią ocenić mocy mierzonych kwantów, stąd też każdy przyjęty „impuls” liczony jest w ten sam sposób, a wyświetlana moc dawki jest wyłącznie dla jednego wybranego izotopu promieniotwórczego, stąd też wynik może być często niedoszacowany – zbyt niski lub zbyt wysoki, tutaj jedynie pomocne mogą być surowe jednostki i wiedza na temat tego, co aktualnie mierzymy.

Milerd HiStand podczas pomiaru ceramiki uranowej

Zakres pomiarowy jest optymalny, gdyż zaczyna się od tła naturalnego 0.01 μSv/h, a kończy na 999μSv/h, który jest w pełni wystarczający do domowych zastosowań, czy amatorskich pomiarów lub ochrony radiologicznej. Oczywiście nie zabrakło także dawkomierza i to świetnie zaprojektowanego, ale o tym w dalszej części recenzji.

Dostępne opcje i tryby dozymetru:

Ekran Pierwszy – stan naładowania akumulatora, godzinę, pasek informujący o dokładności pomiaru, obecny poziom promieniowania, wskaźnik statusu (Normal – normalny poziom promieniowania, Warning – podwyższony poziom promieniowania, Danger – niebezpieczny poziom promieniowania). Przytrzymanie prawego przycisku na tym oknie uaktywnia latarkę.
Ekran Drugi – Dawka przyjęta, limit dawki przyjętej. Przytrzymanie prawego przycisku uaktywnia opcje ustawienia dziennego progu alarmu przyjętej dawki i czas uśredniania wyniku dla mocy dawki gamma w skokach co 10 sekund (od 10 do 120).
Ekran Trzeci – Dniowa statystyka pomiarowa. Przytrzymanie prawego przycisku pozwala na dokładniejszy przegląd danych
Ekran Czwarty – Data i godzina, a dłuższe przytrzymanie prawego przycisku uaktywnia ustawienia ich
Ekran Piąty – Wyświetla stan naładowania akumulatora w procentach i wydajność panelu fotowoltaicznego, dłuższe przytrzymanie prawego przycisku uaktywnia ustawienia czasu uśpienia dozymetru od 10 do 90 sekund w skokach co 10.
Ekran Szósty – to szybki podgląd ustawień dozymetru, a dłuższe przytrzymanie prawego przycisku przenosi do opcji:

Units – jendostki pomiarowe do wyboru μSv/h, μR/h i CPM.
Sound Indication – włącz lub wyłącz akustyczną sygnalizację przyjętych radioaktywnych cząstek
Light Indication – włącz lub wyłącz wizualną sygnalizację przyjętych cząstek radioaktywnych (migająca dioda led)
Res – reset ustawień do wartości fabrycznych

Milerd posiada trochę opcji, a w tym przydatne surowe jednostki CPM, szkoda jednak, że zabrakło możliwości komunikacji z PC i przenoszenia danych pomiarowych czy aktualizacji oprogramowania, a akustyczna sygnalizacja przyjętych cząstek jest bardzo cicha.

Widoczny licznik GM SBM-20-1 z tyłu urządzenia

Dynamika pomiaru jest bardzo wysoka przy ustawieniach uśredniania wyniku na poziomie 10 sekund, ale również bardzo chwiejna, jeśli jednak zależy nam na dokładnym pomiarze możemy wartość tą zwiększyć nawet do 120 sekund, szkoda jednak, że nie zastosowano tutaj algorytmu, który przy dużym spadku promieniowania szybko przywracał by wartość tła naturalnego, ale o tyle dobrze, że samemu możemy regulować czas uśredniania pomiaru HiStand.

Dozymetria także sprawdziła słuszność zakresu promieniowania zawartej w instrukcji urządzenia, wystawiając urządzenie na wyższą ekspozycję promieniowania jonizującego, HiStand bez problemu osiągnął wartość 1007 μSv/h przewyższając w ten sposób specyfikację urządzenia.

Jak testowany Licznik Geigera wypada w porównaniu z innymi podobnymi dozymetrami? Wybrane zostały urządzenie posiadające dość podobne liczniki GM lub nawet takie same jak SBM-20, J321, J305, M4011, RD003, sprawdźmy jak wypada czułość na rozpady beta względem nich.

Podsumowując, jest to pierwszy znany mi dozymetr z panelem fotowoltaicznym, który pozwala na pracę dozymetru bez korzystania z gniazdka, poza tym został porządnie wykonany, jego czułość jest poprawna, akustyczna sygnalizacja przyjętych cząstek mogłaby być głośniejsza, brakuje też komunikacji z PC, ale ogólnie jest to dozymetr przystosowany dobrze do ogólnej ochrony radiologicznej.

Plusy: