Mazur PRM-8000 jest modelem niższym od wcześniej opisywanego PRM-9000, więc i także tańszą opcją, mimo bardzo podobnej konstrukcji, jest to oczywiści produkt produkcji USA, łącznie z użytym licznikiem GM.
Dozymetr z wysyłką do Polski można nabyć bezpośrednio u producenta Mazur Instruments
Zestaw jaki znajdziemy w pudełku obejmuje:
- Etui z okienkiem na dozymetr
- Dozymetr PRM-8000
- Baterie alkaliczną 6f22 9V
- Instrukcja obsługi w języku Angielskim
- Certyfikat kalibracji (odręcznie podpisany)
Zestaw w pełni wystarczający, jeśli chcemy coś dokupić, na stronie producenta dostępna jest mała hermetyczna walizeczka i bardzo polecany przeze mnie kabel do transmisji danych 3,5mm mini jack na USB.
Etui dostarczone wraz z urządzeniem pozostawia świetne wrażenie, jest bardzo dobrze wykonane, posiada mocny rzep i solidną klamrę, a co ważne można korzystać z dozymetru w nim umieszczonego, zasługuje więc to na duży plus.
Tworzywo sztuczne z jakiego wykonano PRM-8000 analogicznie względem PRM-9000 jest świetnej jakości, nie trzeszczy, nie skrzypi, a poza tym jest świetnie spasowane, dodatkowo uodpornione na udary, uszkodzenia mechaniczne i rysy dzięki grubości obudowy rzędu 2,5mm, biorąc dozymetr do ręki od razu czuć, że jest to sprzęt wysokiej klasy, może również pracować w ciężkich warunkach, przy takich jak upał 51°C, czy mróz do -20°C. Samo wnętrze kryje również dodatkowe ekranowanie aluminium, które pomaga niwelować zakłócenia elektromagnetyczne. Nawigacja po menu jest wygodna, membranowe przyciski działają z odpowiednim oporem i wyczuciem, nie sprawiały mi nigdy żadnego problemu.
Wyświetlacz jaki zamontowano w Mazurze posiada dwa segmenty i jest bardzo malutki, przez co nie mieści wiele informacji, natomiast jego największym atutem jest wysoka energooszczędność i idealna widoczność nawet w ostrym słońcu, podczas mroku istnieje możliwość czasowego równomiernego podświetlenia wyświetlacza. Menu natomiast jest w języku Angielskim, bądź Japońskim.
Zasilanie przez baterie alkaliczną 6f22 9V na pierwszy rzut oka może wydawać się niezbyt optymalnym rozwiązaniem, jednak czas pracy na jednej takiej baterii wynosi aż 28,250 godzin, co daje ponad 3 lata! Jeśli jednak fabryczną baterie wymienimy na litową, czas ten możemy wydłużyć do 60,000 godzin, co da nam ponad 6 lat nieprzerwanej pracy. Niesamowity wynik, lepszy również od wersji PRM-9000 (20,150 godzin przy baterii alkalicznej). Jeśli nie jestem w błędzie, jest to nowy rekord czasu pracy na wymiennej baterii względem opisywanych urządzeń na blogu. Wymiana baterii wymaga rozkręcenia obudowy, jednak zważywszy na ekstremalnie długi czas pracy na jednej baterii, nie można tego uznać za minus.
PRM-8000 wykorzystuje licznik GM typu LND-712 produkcji USA, jest to dokładnie ten sam model jaki znajduje się w całej rodzinie Gamma Scouta, posiada okienko mikowe grubości 1.5-2.0 mg/cm², a jego średnica wynosi 9,1mm (0.36 cala), czyli znacznie mniej od LND 7317 użytego w wersji PRM-9000. Czułość na skażenia alfa wywarło na mnie bardzo pozytywne wrażenie, jednak należy pamiętać, że jest to licznik punktowy, jego powierzchnia jest jedynie większa dla kwantów gamma i wysokoenergetycznych cząstek beta.
Zakresy mierzonych energii:
- Alfa od 2.5 MeV (Wydajność przy 3.6 MeV wynosi powyżej 80%)
- Beta od 50 keV przy wydajności 35% (wydajność przy 150 keV wynosi około 75%)
- Gamma/X-ray od 10 keV dla okienka mikowego i od 40 keV przez obudowę
Zakresy co prawda mniej efektowne niż LND 7317, ale nadal w pełni wystarczające.
PRM-8000 dokonuje pomiaru promieniowania jonizującego w zakresie od 0.01 μSv/h aż po 2000 μSv/h (0.001 do 200 mR/h), taki zakres oczywiście należy uznać za plus, mi osobiście nie udało się go przekroczyć, można uznać też, że wyciąga z LND 712 tyle ile się da, nie zabrakło także „surowych” jednostek CPS i CPM w zakresie 3333 CPS i 199.980 CPM. Niestety zabrakło filtra odcinającego cząstki alfa i beta, stąd też nie ma możliwości ustalenia przestrzennej mocy dawki gamma, wynik podawany na wyświetlaczu jest sumą wspólną. Na szczęście sam licznik GM posiada osłonkę, która chroni delikatne mikowe okienko przed uszkodzeniami.
Dostępne jednostki pomiarowe:
- μSv/h
- mR/h
- μR/h
- CPS
- CPM
Urządzenie podczas pomiaru rejestruje poziom najniższych i najwyższych wskazań od uruchomienia, przydatna opcja podczas podróży, nawet jeśli nie spoglądaliśmy godzinami na wyświetlacz, możemy w prosty i szybki sposób sprawdzić, czy znajdowaliśmy się w miejscu o podwyższonym poziomie promieniowania, a jeśli tak, wyświetlić dokładny czas najwyższej zarejestrowanej wartości, nie zabrakło tutaj także dawkomierza w jednostkach surowych, który również jest aktywny cały czas w tle gdy dozymetr pracuje. Niezależnie od wyżej wymienionych opcji pomiarowych obliczana jest również średnia, każda opcja działa cały czas działa w tle i można bez obaw „skakać” między nimi.
PRM-8000 (tak jak i PRM-9000) posiada możliwość aktywacji akustycznej sygnalizacji przyjętych rozpadów w trzech tonacjach – Low, Medium i High, każda tonacja oczywiście brzmi zupełnie inaczej, natomiast opcja low prócz najwyższej energooszczędności posiada najbardziej klasyczny analogowy dźwięk „klików”. W menu także znajduję się możliwość aktywacji wizualnej sygnalizacji rejestracji rozpadów poprzez aktywację błysków diody led, bardzo fajna i lubiana funkcja. Alarm przekroczenia wybranych wartości możemy ustawić według własnych preferencji lub całkowicie go wyłączyć.
Każda sztuka Mazura posiada swój indywidualny certyfikat kalibracji i przechodzi przez proces wzorcowania zanim trafi do sprzedaży, dlatego również mamy pewność co do poprawności wskazań, zdecydowany plus!
W pierwszym teście czułości wybrane zostały urządzenia potrafiące dokonywać pomiaru w „surowych” jednostkach CPS. Tutaj oczywiście może mieć znaczenie średnica powierzchni pomiarowej, gdzie przy większym źródle promieniowania zarejestruje więcej rozpadów na sekundę.
W tym wypadku oczywiste jest, że mniejsza powierzchnia pomiarowa okienka mikowego ma duży wpływ na ilość rejestrowanych kwantów w ciągu sekundy, przenosi się to jednak na wyższy zakres pomiarowy. tabelka wskazuje również, że PRM-8000 mimo tego samego licznika GM LND 712 jest czulszy od Gamma Scouta, ale tylko ze względu na bliższe umiejscowienie okienka mikowego względem otworu, wyjątkiem jest pomiar siateczek żarowych, gdzie prócz okienka role odgrywa w dużej mierze także powierzchnia czynna ścianek licznika GM, przypominam, że na przeszkodzie w Gamma Scoucie stoi cienki plastik, a w Mazurze jest on znacznie grubszy i gęstszy. Warto również zwrócić uwagę na pomiar izotopowej czujki dymu, gdzie odległość i grubość mikowego okienko gra największą rolę ze względu na promieniowanie alfa i dużej ilości kwantów gamma o niskiej energii 59 keV (typowe cylindryczne liczniki GM bez okienka nie są w stanie wykryć tak niskoenergetycznej gammy).
Zajmijmy się teraz typową jednostką μSv/h w odniesieniu o inne urządzenia pomiarowe z mikowym okienkiem
Przypominam, że PRM-8000 jak i Gamma Scout posiada małą średnicę okna pomiarowego, stąd też dokonuje pomiaru punktowego, co przenosi się również na niższe wyniki przy źródłach o niskiej aktywności i dużej objętości, sprawa natomiast wygląda zupełnie inaczej przy pomiarze małej pigułki ameryku-241 z izotopowej czujki dymu. Podsumowując, podczas poszukiwań ceramiki i szkła uranowego PRM-8000 sprawdzi się dobrze, jednak należy liczyć się z zaniżaniem wyników względem liczników GM typu pancake.
Przetestowałem także wskazania przykładając źródła promieniowania względem okienka i środka czułości licznika GM, w teorii wyniki pomiarów z okienka powinny być wyższe, niż te ze środka czułości, gdzie na przeszkodzi stoi tworzywo sztuczne i obudowa licznika.
Jak łatwo zaobserwować, Mazur posiada znacznie grubszą obudowę, gdzie przedostają się tylko wysokoenergetyczne rozpady beta, a Gamma Scout często nawet wypada czulej gdy mierzymy źródła promieniowania przykładając spód dozymetru.
Mazur posiada wbudowaną pamięć stałą, która nie kasuje się po wyjęciu baterii, zbiera dane według wybranego przez nas interwału 1 minuty lub 1 godziny, pamięć pomieści 91 466 wyników, jednak by dane te przenieść na komputer wymagany jest specjalny kabel, który należy nabyć opcjonalnie, polecam zakup od razu wraz z dozymetrem, zdecydowanie funkcja ta bardzo rozszerza możliwości PRM-8000.
Ciekawą opcją jest czasowy tryb pomiaru, gdzie do wyboru mamy interwały czasowe: 1, 5, 10, 20, 30, 60 i 90minut, a wybrany przez nas czas odliczany jest na wyświetlaczu. Opcja ta może mieć wiele zastosowań, przydatna jest choćby do bardzo szczegółowych pomiarów, gdzie precyzja gra najwyższy priorytet.
Podsumowując, kolejny bardzo udany dozymetr produkcji Mazur Instruments, posiada wszystko to, co powinien, brakuje jedynie większego wyświetlacza i filtra gamma, jednak prócz tego posiada szereg plusów, wykorzystuje dobry licznik GM, wykrywa skażenia alfa, posiada bardzo szeroki zakres pomiarowy, a prócz tego rekordowy czas pracy na jednej baterii alkalicznej typu 6f22, więc jeśli wersja PRM-9000 jest dla Ciebie zbyt droga lub szukasz wyższego zakresu pomiarowego, warto pomyśleć o PRM-8000, mimo mniejszej czułości.
Plusy:
- Dobrej jakości etui w zestawie
- Dobry licznik GM LND-712 z mikowym okienkiem i maskownicą osłonną
- Zaznaczony środek punktu czułości z tyłu dozymetru
- Szeroki zakres pomiarowy do 2000 μSv/h
- Niesamowicie długi czas pracy na jednej baterii 6f22 (do 6 lat!)
- Świetne wykonanie i wzorowe ekranowanie (wewnątrz aluminium)
- Pomiar w surowych jednostkach CPS i CPM
- Trzy poziomy głośności przyjętych rozpadów (przy okazji zmieniające tonacje)
- Wygodne membranowe przyciski
- Możliwość kontroli napięcia baterii i zasilania zewnętrznego
- Funkcja alarmu i czasowego pomiaru
- Zapis danych pomiarowych wewnątrz wbudowanej pamięci
- Możliwość łączności z PC
- Wyświetlania najwyższego, najniższego i uśrednionego wyniku podczas pomiaru (Działają niezależnie od siebie)
- Dawkomierz przyjętych rozpadów (wynik surowy)
- Możliwość podświetlenia skali
- Wzorcowanie z odręcznym podpisem
- Wbudowany zegarek z datą
Minusy:
- Brak filtra do ustalania mocy dawki gamma
- Mały wyświetlacz
- Wybór interwału czasowego mógłby być bardziej rozbudowany
- Odległość licznika GM od okienka ogranicza częściowo jego czułość na promieniowanie alfa
- Mało intuicyjna obsługa łączności z pc i brak kabla w zestawie (trzeba dokupić oddzielnie)
Film ukazujący pracę Mazura PRM-8000 wraz z krótkim porównaniem do modelu PRM-9000
Dozymetria 